De overgang van Cambodja naar Vietnam is groot. Alsof we plotseling in een rijk land terecht komen. Terwijl hier het inkomen per hoofd van de bevolking ($300,- per jaar in 2000) niet veel anders is dan in Cambodja.

Vietnam heeft, in ieder geval waar wij fietsen, een vrij goede infrastructuur. Wegen zijn prima en er is, anders dan in Cambodja, bijna overal een openbaar elektriciteitsnet. Ook rijden er gewone lijnbussen. De huizen, de markten en de steden zien er veel verzorgder uit. Niet overal rommel op straat en op de erfjes. Plantenbakken voor het huis, om maar een teken van welvaart te noemen.

Wat verder opvalt is dat er, anders dan in Cambodja, nauwelijks luxe auto’s rijden. Het zal het Vietnamese socialisme wel zijn dat hier achter steekt. Brommers zijn er wel in overvloed. De verkeerschaos is daarmee zo mogelijk nog groter dan in Cambodja. Je moet zes paar ogen in je hoofd hebben omdat veel mensen hier de neiging hebben een stukje weg af te snijden door links te rijden.

De Mekongdelta waar we nu fietsen, is ongeveer twee keer zo groot als Nederland. Een aaneenschakeling van riviertakken, kanalen en zijkanalen. Alles in open verbinding met elkaar en met de zee. Dat laatste zorgt voor een beperkte eb- en vloedbeweging in het hele gebied. Waarschijnlijk net zoals de Biesbosch was voordat het Haringvliet werd afgesloten.

Het is een heel groen gebied. Anders dan in Cambodja, is de rijstteelt hier een ‘jaarrond teelt’. Dus er wordt altijd wel wat geoogst en gepoot. Elke vierkante centimeter van het gebied lijkt benut. Tientallen kilometers met lintbebouwing, rijstvelden en gebieden waar ze groenten, fruit en bloemen telen.

De eerste vier dagen in Vietnam fietsen we in gebieden waar weinig westerlingen komen. In ieder geval, wij zien ze niet of nauwelijks. Ook aan de menukaart is dat te merken. Alleen Vietnamees. Wel spannend maar soms pakt het niet zo goed uit. Bijvoorbeeld die keer dat we een noedelsoep te eten krijgen waarin – zo dachten we – lekkere stukjes rundvlees zouden zitten. Het bleek een verzameling oneetbare delen van het rund te zijn.

Het lijkt wel of er in Vietnam minder Engels wordt geleerd op school dan in Cambodja. Maar met handen en voeten kom je ook een eind. Bij een van de stalletjes die we aandoen weten we via gebarentaal met de twee uitbaatsters tot een uitgebreid gesprek te komen.

Over leeftijd, over de voor Vietnamezen onbegrijpelijke wens van westerlingen om bruin te worden (zij dragen vaak handschoenen tot de ellebogen en een lap voor hun gezicht om blank te blijven), aantal kinderen en natuurlijk onze huwelijkse staat. Iets waarnaar door veel mensen gevraagd wordt. Om het antwoord wordt altijd flink gelachen en gegiecheld. Waarom is ons nog niet duidelijk.

De bedrijvigheid op kanalen en rivieren is erg leuk. Heel veel wordt hier nog over water vervoerd. En dat alles in schepen uit het jaar nul. Het is een continue voorstelling: het oogsten van rijst, de drukte bij de huizen en heel veel kleine bedrijfjes.

Hot Tocs (kappers) zijn naast bromfietswerkplaatsen in de meerderheid. Bij een paar bedrijfjes steken we ons hoofd om de deur. Zo weten we nu hoe wierookstokjes en rijst-wraps worden gemaakt. De scheepswerf waar ze zeewaardige houten vissersboten maken is ook prachtig om te zien.

In Cantho trekken we een dag uit om drijvende markten van dichtbij te bekijken. De stuurvrouw komt ons al om zes uur in de ochtend ophalen. Het is nog donker als we in een houten driepersoonsbootje vertrekken.

Op de Mekongrivier zien we de zon opkomen. In een mum van tijd is het licht en warm. Na een klein uurtje zijn we bij de eerste drijvende markt. Ons bootje wurmt zich dwars door de handeldrijvers. Het is een spektakel.

De lunch wordt vanuit een ander bootje geserveerd; Vietnamese noedelsoep. Via zijtakken van de rivier en kanalen komen we na ruim acht uren weer in Cantho aan. Wel met een houten achterwerk. Je kunt beter 8 uur op een zadel zitten dan zo lang op een houten plankje.

Met 2250 km op de teller komen we in Saigon aan. Het roept verschillende gevoelens op. Afgelopen is het met het gekneuter in provinciestadjes. Daarvoor in de plaats een heuse wereldstad met 7 miljoen inwoners, grote kantoorgebouwen, veel hotels en brede boulevards met parken.

Daarnaast ook een prettig gevoel. Het was een heerlijke tocht waarbij we veel indrukken hebben opgedaan en dat alles zonder problemen met gezondheid of technische mankementen.

We gaan ons te buiten aan een hotel van $40 per nacht (drie tot vijf keer zoveel als we gewend waren) waar alles tot in de puntjes verzorgd is en ook alles het doet. Kranen zitten vast, de wc-bril is niet gebroken, de wc spoelt gewoon door en de airco raast niet als een storm op zee.

De eerste dag in Saigon bezoeken we een museum waarin de oorlogen die Vietnam de afgelopen vijftig jaar heeft meegemaakt worden belicht. Eens te meer blijkt weer dat wie de veldslag wint, de inhoud van de geschiedenisboekjes bepaalt. De oorlog tussen Noord- en Zuid-Vietnam wordt consequent aangeduid als een oorlog tussen Vietnam en de imperialistische VS. De overwinning van het Noorden op het Zuiden in 1975 als de bevrijding van Zuid-Vietnam.

Het staat in schril contrast met de oorlogskerkhoven die we onderweg hebben gezien en bezocht, waar de honderdduizenden Zuid-Vietnamese soldaten liggen die zijn gesneuveld in de strijd tegen Noord-Vietnam. Er wordt daarmee voorbijgegaan aan het feit dat het naast een oorlog van de VS tegen het communisme, ook – zeker in oorsprong – een oorlog tussen Noord- en Zuid-Vietnam was.

Het neemt niet weg dat de expositie heel indrukwekkend is. Het is moeilijk om met droge ogen de foto’s van het leed dat erdoor is aangericht, te bekijken. Die foto’s zijn voor een belangrijk deel van Amerikaanse oorlogsfotografen.

Ook bezoeken we het ‘Herenigingspaleis’ in Saigon. Vanaf 1960 tot 1975 zetelde hier de regering van Zuid-Vietnam. Interessante rondleiding en film. Ook hier worden weer de zegeningen van de socialistische staat breed uitgemeten.

Aan schone kunsten doen ze hier ook. Het prachtige museum met die naam hangt voor een belangrijk deel vol met socialistisch verantwoorde moderne kunst waarin de glorie van de revolutionaire strijd en het volk worden verbeeld. Daarnaast zowaar ook nog een paar hele fraaie abstracte stukken.

Verder lezen we wat in parkjes en scharrelen inpakspullen voor onze fietsen bij elkaar. We vinden een bedrijfje dat op bestelling dozen op maat maakt. Mooi geregeld.

Het is overdag rustig. Dit nog steeds vanwege het Tet-feest (Nieuwjaarsdag van de maankalender).

Veel winkels en bedrijven zijn gesloten. Er wordt veel gekaart en andere spelletjes gedaan. ‘s Avonds is het veel en veel drukker. Fotografen die foto’s maken van kinderen en families voor het beeld van Ome Ho (Ho Chi Minh).

Veel mensen die op hun brommertje wat rondsjezen. Anders dan in provinciestadjes zie je hier veel stelletjes rijden en lopen. Buiten Saigon hebben we dat nauwelijks gezien.

Wel lopen daar veel jongens met de armen om elkaar heengeslagen. Het heeft iets ongecompliceerds en vertederends.

Voor zover wij het beleven, een redelijk relaxte stad. Anders dan wat we er over gelezen en gehoord hadden. Niet echt veel bedelaars. Mensen die iets aan je willen slijten, dringen niet erg lang aan. Het beeld dat het hier onveilig zou zijn herkennen we niet.

En dan is het afgelopen. Na vijfenhalve week vliegen we weer terug naar Nederland.

Van 30 naar min vijf graden. Weer terug naar de gewone routine van werken, eten en slapen. De fietsreis begon in Cambodja