De Limousin is zeer groen. Het golvende landschap bestaat afwisselend uit grasland en bos. Het is een overwegend agrarische streek met veel landelijke dorpjes. Dat ontdekken we meteen tijdens ons eerste ritje door een gebied dat Plateau de Millevaches heet. We rijden over de D 941 van Clermont Ferrand naar Feytiat, een plaatsje net voor Limoges.

Het Plateau de Millevaches is een koele hoogvlakte met diverse bronnen waar riviertjes en rivieren hun oorsprong vinden. Helaas gaat om acht uur de zon onder en het licht uit. Uiteindelijk brengt de TomTom ons waar we heen moeten.

In Limoges hebben we een afspraak met een stadsgids, Annie. We zien met Annie de hele stad. De botanische tuinen zijn een prachtig omlijsting voor de kathedraal en er is een middeleeuwse ‘straat van de slagers’ met ondergrondse kelders die op verschillende niveaus met elkaar verbonden zijn.

Iedereen weet dat Limoges synoniem is met porselein. In de voormalige fabriek van Bernardaud, nu een museum, betreed je het heilige der heiligen. Het wordingsproces wordt helder uitgelegd en gedemonstreerd.

De moderne fabriek van het bedrijf elders in de stad zet de toon over de hele wereld op het vlak van tafelporselein. Zelf vergapen we ons aan de prachtige juwelen van hedendaagse designers waarvan een heel stel hun opleiding bij de Rietveldacademie genoten heeft.

Limoges is met 134.000 inwoners de enige stad van betekenis in de streek, voor de rest is het landschap gestoffeerd met kleine stadjes en dorpen, waarvan er veel met recht de titel plus beaux villages de France hebben gekregen.

Je rijdt hier van de ene naar de andere schilderachtige plek en overal is wel ruimte om de auto of de camper even neer te zetten voor een korte wandeling. Wij ervaren die Franse dorpjes als nog zo authentiek omdat er geen Vinex-wijken omheen zijn gebouwd en ze nog vrij in het landschap liggen.

Vanuit Limoges rijden we in noordelijke richting naar Mortemart en Montrol Sénart in de Monts de Blond. In deze streek zal je geen grootschalige toeristische attracties vinden, daarom is het juist een streek waar je heerlijk kunt genieten van het leven op het Franse platteland en van de natuur.

Een ander plaatsje is een herinnering aan een gruwelijk oorlogsverleden. Oradour-sur-Glane is een bezoek waard, een plek om een verschrikkelijke tijd te gedenken. In de tweede wereldoorlog werd de gehele bevolking door de Duitsers uitgemoord, zonder enige aanleiding.

We rijden verder naar het zuiden. Deze streek staat vol boomgaarden met appels en peren. Het lijkt op de Betuwe, inclusief de appelkisten van tegenwoordig. Verschil is dat over de bomen een soort doek gespannen is om hagelschade te voorkomen. Het plaatsje Arnac-Pompadour ligt midden in dit gebied.

Er blijkt een typisch Franse markt te zijn in Arnac-Pompadour. Het is nog te vroeg voor onze rondleiding in het kasteel, dus we vergapen ons aan de tassen en de kraampjes met streekproducten. De markt heeft een belangrijke functie omdat de dichtstbijzijnde supermarkt 25 kilometer verderop ligt.

Als het zover is, gaan we naar het kasteel van Madame de Pompadour, waar een innemende oude dame, Marie-Louise Dumain, ons rondleidt. Er zijn ook stallen van de bekende Anglo-Arabische paarden die hier werden gefokt voor races en dergelijke.

Mevrouw Dumain is een heel aardige dame die goed haar talen spreekt, zelfs Duits! We hebben het uitgebreid over het kasteel en de collectie. Uiteindelijk gaat zij even naar huis om haar kleindochter op te vangen. In die tijd bezoeken we haar medewerkster de stallen en zien daar het paard van Jacques Chirac.

In het stadje Ségur le Chateau gaan we echt terug naar de Middeleeuwen, naar de tijd van Richard Leeuwenhart en Koning Henri IV. De tijd lijkt hier te hebben stilgestaan. De dorpskern is gebouwd rond de ruïne van een kasteel waarvan de bouw begon in 892 en dat in de 12e eeuw vernietigd werd om nooit meer te worden opgebouwd.

In het dorp, gelegen aan de rivier de Auvézère, staan huizen waarvan de fundering soms al duizend jaar oud is.

Saint-Robert ligt boven op een rotsrichel op de waterscheiding tussen de Corrèze en de Dordogne. In de reisgids staat niet veel vermeld, maar wij brengen er een hele middag door. Het kapelletje van Le Saillant rijd je zo voorbij als je er niet op gewezen wordt dat Chagall er een aantal ramen heeft gemaakt met als thema zijn liefde voor de natuur. Er bestaan maar vier Chagall-kapellen in de wereld, dus het is echt iets bijzonders.

Iets verderop bevindt zich een middeleeuwse brug die nog steeds gebruikt wordt. Toen was hij bedoeld voor paard en wagen, een camper past er net over.

We maken even een sprongetje naar een middeleeuws burchtstadje op een heuvel, Turenne. Ooit een onafhankelijk graafschap bezongen door minstrelen. Sedert de Franse Revolutie in verval en nu herontdekt door de toerist.

Beklim de strategische hoogte van het kasteel en geniet van de adembenemende vergezichten. Letterlijk adembenemend, want het is een hele klim tot op het topje van de laatste resterende verdedigingstoren.

Collonges-la-Rouge wordt de robijn van Frankrijk genoemd, vanwege de lokaal voorkomende rode zandsteen waaruit het stadje is opgetrokken. Het is er behoorlijk druk, de beste tijden om hier foto’s te maken zijn vroeg in de ochtend of laat in de avond. Met enig geluk maakt de lage zonnestand het rood nog wat intenser. Huizen in Olivier B. Bommel-stijl of anders ontworpen door Anton Pieck, maar ze dateren toch echt uit vroeger eeuwen.

Onze volgende stop, Curemonte, is ook al geclassificeerd als een van de mooiste dorpen van Frankrijk. Een mooie ligging op een heuveltop met uitzicht op de vallei van de rivier Sourdoire. Het mooie dorpje heeft drie kastelen, drie kerken en diverse andere interessante gebouwen en mooie huizen. Een wandelroute van 4 kilometer rondom het dorp biedt de gelegenheid om al dit moois te fotograferen.

We dalen af naar Beaulieu-sur-Dordogne. Hier stroomt de Dordogne, de eerste rivier van Frankrijk in lengte, maar ook in schoonheid. Het is een land van rotsen en water. Een ongerept landschap, waar de natuur haar rechten doet gelden en het is verrijkt met bijzonder architectonisch erfgoed.

Vroeger vervoerden hier gabariers (schippers en bemanning van speciale rivierschepen) hout via de rivier naar Bordeaux. Nu is zo’n scheepje gereconstrueerd om toeristen over het water te vervoeren.

Beaulieu-sur-Dordogne is een plaats met schitterende huizen en een ligging aan de rivier die gewoon mooi is. Het is niet voor niets een van de mooiste dorpen van Frankrijk. Het timpaan in de ingang van de kerk wordt door iedereen op de foto gezet.

Stroomopwaarts rijden we door een steeds woester wordende natuur naar het stuwmeer bij Bort-les-Orgues. Het plaatsje is genoemd naar de opmerkelijke rotsformaties van basalt, die inderdaad op orgelpijpen lijken. Onze laatste stop betreft Château de Val, een kasteel dat nu op een eiland ligt in het stuwmeer. De inrichting is volgens de smaak van omstreeks het jaar 1900 toen romantici dachten dat een middeleeuws kasteelinterieur er zo zou moeten uitzien. Nu is het een toeristische trekpleister.

De beste plek om mensen uit de streek te ontmoeten is de markt. De tweede markt die we bezoeken is de kalvermarkt van Meyssac. Op dinsdag en vrijdag is hier ‘s ochtends een gezellige kleine markt waar je echt de sfeer van het dagelijkse leven kunt proeven.

Je ontkomt niet aan de Neanderthalers wanneer je de Dordogne nadert. Het gehucht La Chapelle aux Saints, niet ver van Curemonte, is de vindplaats van een geruchtmakende schedel in 1908. Op dit moment wordt er weer gegraven. Wie zelf 50.000 jaar terug wil gaan in de tijd, kan dat doen in het Neanderthalmuseum ter plaatse. Zelf prehistorische vondsten doen is er niet bij op deze plek.

Niet ver van het stadje Donzenac ligt het gehucht Travassac. Vroeger werd hier de leisteen gedolven die je overal in Frankrijk op de daken ziet. De kathedraal van Le Mont Saint Michel is onlangs ook weer voorzien van een dergelijke handgemaakte dakbedekking. Leien worden nog steeds op dezelfde manier gemaakt als vroeger, arbeidsintensief en daardoor duur. Daar staat tegenover dat je dak eeuwen mee gaat.

Drie eeuwen graafwerk hebben een reeks smalle groeves opgeleverd van meer dan honderd meter diep, die in de loop der tijd weer zijn heroverd door de natuur. In onze dagen loopt er een goed begaanbaar wandelpad door. Er zijn rondleidingen met een gids en er is een museum over de leisteenwinning.

De gesteenten in de buurt van het stadje Rochechouart zijn getekend door een enorme meteorietinslag. We bezoeken dit stadje om het kleine Musée de la Météorite in het hart van het plaatsje te bezoeken. Een paar vriendelijke oudere dames laten ons binnen. Ze waren eigenlijk al gesloten voor de winter, maar speciaal voor ons openen ze het museum even. Een leuke collectie en een goede uitleg over de enorme meteoor die hier ergens in de Trias is ingeslagen. Gedurende de Jura en de Krijtperiode lag de krater onder de golven en daarna kwam hij weer tevoorschijn. Nu kun je in de hele omtrek stenen verzamelen die de typische vervormingen laten zien die zijn veroorzaakt door de impact.

Nog een geologisch fenomeen waar vooral de Dordogne bekend om is, zijn de grotten. Wij bezoeken de Gouffre de la Fage, een Natura 2000 site met in de grot een uitgebreide uitleg over vleermuizen. Dit is de eerste grot die we bezoeken zonder gids. Hij is mooi, goed voorzien van druipstenen, maar druk vooral de knoppen niet in van de geluidsinstallatie, geniet van de stilte.

Net onder het dorpje Gimel-les-Cascades duiken de rotsen honderdvijftig meter naar beneden. Dankzij een negentiende-eeuwse kunstschilder zijn hier zeer romantische watervallen ongerept bewaard gebleven.

In een ruig en woest berglandschap baant het riviertje de Montane zich een weg tussen de rotsen door en stort uiteindelijk in drie trappen als een waterval naar beneden. Het pad is niet zo goed begaanbaar, maar als je het rustig aan doet, kun je er leuke foto’s maken.

Ten noorden van Limoges ligt een wat geheimzinnig gebied, de Monts de Blond die hun naam kennelijk te danken hebben aan het uitgedroogde gras dat er groeit. Het is er gortdroog en we horen later dat het hier al maanden niet geregend heeft.

Je hebt in de Monts de Blond wat wonderlijke rotsen, de Pierres Jaumâtres. Uiteraard kleeft er een legende aan met druïden en wat men nog meer fantaseerde over de herkomst ervan. Iets verderop is wel een echt overblijfsel van een prehistorisch volk dat eveneens tot de verbeelding spreekt: de vijf meter hoge Menhir de Ceinturat op een verlaten heideveld met wat brem, stekeleiken en metershoge varens.

Wijn wordt er niet veel verbouwd in dit deel van Frankrijk. Wij bezoeken de wijnkelder Les Coteaux du Sailland-Vézère in Allassac, een eindje ten noorden van Brive-la-Gaillarde.

Dit is een klein maar oud wijngebied dat een eeuw geleden verloren is gegaan door de schimmel. De laatste jaren is men bezig om de oude terrassen te ontdoen van bomen en de druivencultuur weer op gang te brengen. Het bedrijf zelf is voorzien van moderne apparatuur, daar valt niet veel aan te zien. Men heeft diverse soorten witte wijn dankzij de in de grond voorkomende leisteenlagen. De wijn lijkt wel een beetje op Moezelwijn.