Bij de grensovergang blijven de tassen gesloten. Dat komt goed uit, want dingen als muziek, kaartspelen, buitenlands geld en boeken over andere godsdiensten dan de islam zijn verboden. Binnen een half uur ligt een nieuw te ontdekken land voor ons.

In Nederland verklaart iedereen me voor gek, maar de adrenaline giert door m’n aderen en een Marco Polo gevoel maakt zich van mij meester. We nemen een taxi naar Tabriz. Pas als deze helemaal vol zit en er twee volwassen mensen op de rechter voorstoel zitten vertrekken we. Drie uur lang op de versnellingspook zitten is een ongemakkelijke ervaring.

De eerste avond in Iran is er een vol verbazing. Nadat we absoluut te asociaal geprobeerd hebben af te dingen, brengt de hoteleigenaar ons naar een goedkoper hotel. Tevens staat hij er op ons ‘s avonds naar een ‘special place’ te brengen.

Dat hij ‘er op staat’ zegt overigens niets. In Iran is ‘ta-arof’ een gebruik. Dit wil zeggen dat je pas op een aanbod kan ingaan nadat je de vraag drie maal met ‘nee’ beantwoord hebt. Als iemand na drie keer stopt met het herhalen van het aanbod dan deed deze het aanbod slechts uit beleefdheid. Direct op een aanbod ingaan wordt als grof en ongepast gezien.

Enfin, omdat de man blijft aandringen mogen we op zijn aanbod ingaan. Hij brengt ons 45 minuten rijden verder de stad in, een heuvel op. Overal langs de weg picknicken gezinnen op groene perken. Gezelligheid ten top, we kijken onze ogen uit.

Boven op de heuvel belanden we in een kermisachtig attractiepark. De schommelboot gaat zo hard dat mijn Slowaakse reisgenote haar hoofddoek verliest. Dit leidt tot hilarische en geschokte reacties.

Het beeld dat ik vooraf van Iran had, moet nu al bijgesteld worden. Eigenlijk is het schandalig hoe er in het westen over dit land gedacht wordt. Van vrije meningsuiting is geen sprake, maar het is allerminst een achterlijk land.

De verwachte haat tegen het westen blijkt op niets gebaseerd te zijn. Veel mensen behandelen me met (te) veel respect, als een koning bijna. Uit oprechte vriendelijkheid, zonder een gunst terug te vragen.

Tabriz staat bekend om haar goudbazaar. Ruim honderd goudsmeden bevinden zich naast elkaar. Ook wemelt het hier net als in Turkije van de tapijten. Tapijten zijn na olie het belangrijkste exportproduct van Iran.

Het lokale gerecht ‘abgusht’ is heerlijk. Het is een soort soep met aardappelen die je in een pizza-achtig brood stopt en waaraan je vervolgens frambozen, knoflook, zilveruitjes en andere ingrediënten toevoegt.

In dit ‘liberale’ gedeelte van Iran zitten mannen en vrouwen samen in de attracties. Achteraf blijkt het bijzonder dat mannen en vrouwen elkaar soms aanraken. Alles in Iran is gescheiden. Vrouwen zitten achter in de bus en hebben een aparte ingang, ook stranden en skipistes zijn gescheiden.

Er was zelfs een presidentskandidaat die gescheiden trottoirs voor mannen en vrouwen wilde creëren.

Op in het openbaar praten met vrouwen heerst een taboe. Vrouwen worden vervloekt als ze met vreemde mannen praten.

Langzaam maar zeker worden vrouwen iets vrijer, maar vanuit een westers oogpunt gezien is het nog steeds een bizarre situatie. Vrouwen aanraken kan absoluut niet, ook het geven van een hand is uit den boze.

Homoseksualiteit is ten strengste verboden, des te grappiger is het dat je overal mannen hand in hand ziet lopen. Mannen kussen er heftig op los als ze je als hun vriend beschouwen, dit kan echter het gebrek aan vrouwelijke aandacht niet opheffen.

Sanadaj en Hamadan hebben weinig te bieden. Ik struin wat door de straten om iets van het ‘echte’ leven te zien. Er is wel armoede, maar slechts in beperkte mate. Dit komt mede door de informele werkgelegenheid. Iran is door olie-inkomsten een relatief welvarend land. De overheid subsidieert werk door bij elke bushalte een kaartjesverkoper neer te zetten.

Bijna iedereen heeft een stenen huis, een televisie en een auto. Het land is (relatief) schoon en oogt hygiënisch. Het water uit de kraan is te drinken en schijnt een van de zuiverste waters ter wereld te zijn.

Vlakbij Hamadan liggen de Ali Sadr grotten, de grootste onderwatergrotten ter wereld. Een waterfiets met daarachter vier bootjes trekt je voort langs stalactieten en stalagmieten. Laat je zeker niet strikken voor ‘de eer’ om als westerling te mogen waterfietsen. Erg leuk voor 5 minuten, maar na een uur is het laatste beetje energie echt uit je tenen geperst.

Even ben ik bang dat de grot in zal storten als een groep schoolkinderen keihard begint te gillen wanneer ze een blond monster in de grot zien. Gelukkig hebben ze al snel door dat ik geen kinderen lust en stopt het gekrijs. Een week later rent er weer ergens een kind gillend weg.

Een van de vijf pilaren in de Koran is zorg voor de armen. De mensen in Iran houden zich hier aan. Tegen de giften die bedelaars krijgen valt bij wijze van spreken niet op te werken.

De Iraniër spreekt Farsi. Dit is de Perzische taal en mag niet verward worden met Arabisch. Een Iraniër uitmaken voor Arabier is de grootst mogelijke belediging. Farsi is een mooie, melodieuze taal met een duidelijk onderscheid tussen de woorden, die prettiger in het gehoor ligt dan het slissende Arabisch.

Weer een acht uur durende busrit door het kale hooggebergte verder ligt Isfahan, het Parijs van het midden oosten.

Het landschap begint me behoorlijk te vervelen. Telkens 8 uur alleen in een bus over een kale hoogvlakte is een saaie aangelegenheid.

Gelukkig is Isfahan een bestemming die de reis absoluut waard is. Koning, sultan of sjah, elke machthebber houdt ervan zichzelf te verwennen. In Isfahan zijn diverse paleizen hier de bevestiging van.

De paleizen zijn mooi versierd met mozaïek en architectonische hoogstandjes, maar het meeste indruk maakt de moskee.

De moskee is de grootste en zonder twijfel mooiste van Iran. De ingang is een gebouw op zich, waarna je op een binnenplaats komt met daaraan op het oog vier gevels van moskeeën. Onder één van deze gevels, degene die in de richting van Mekka staat, bevindt zich de echte moskee.

De moskee ligt aan enorm groot plein, minstens 5 voetbalvelden groot. Dit Khomeini-plein (zo goed als alles is hier naar Khomeini vernoemd) is niet het enige grote aspect van Isfahan. Het is namelijk een weids opgezette stad.

Brede lanen met aan weerszijde grote bomen brengen je van het grote plein naar andere moskeeën, paleizen en naar de rivier met bruggen vol theehuisjes. Aan Parijs kan het niet tippen, maar de mooiste stad van Iran is het voor zover ik gezien heb zeker.

De tickets voor de bezienswaardigheden zijn voor Iraanse begrippen buitensporig duur (3,5 euro). In het hotel gaan de entreebewijzen, die een week geldig blijven, van hand tot hand, zodat een fatsoenlijke maaltijd binnen het studentenbudget van euro 12,50 per dag blijft passen.

Het verkeer in Iran is gekkenwerk. Acht zware ongelukken heb ik mogen zien en diverse noodstops mogen ervaren. In alle landen die ik tijdens deze reis bezoek houd je je hart vast, maar Iran spant de kroon.

Het wegennet is dankzij de oliedollars vrij goed en benzine kost slechts 6 eurocent per liter. Dit in combinatie met eindeloze vlakten maakt het land een groot racecircuit. Helaas maken de chauffeurs geen onderscheid tussen de bebouwde kom en de vlaktes.

De wederom 8 uur in de bus door het eentonige, maar indrukwekkend kale landschap wordt opgefleurd door een vrouw die naast mij (aan de andere kant van het gangpad) borstvoeding geeft. Naast haar enkels is er blijkbaar nog een lichaamsdeel dat we mogen zien… Ik snap niets van dit land.

Shiraz heeft meerdere parken. Het is verbazingwekkend hoe groen de parken zijn, want buiten de steden heb ik in het hele land amper tien bomen gezien.

De parken in Shiraz zijn mausolea voor dichters, verder heeft de stad weinig bezienswaardigheden.

Vermaken doe je je toch wel want altijd zullen vriendelijke mensen je aanspreken en vol trots over hun stad en land vertellen. De mensen zijn zelden vervelend en laten je na een korte conversatie weer met rust. Het is boeiend om op zaken als geloof en politiek in te gaan, zo leer je de samenleving beter begrijpen. Wees echter voorzichtig en politiek correct want overtreders van de islamitische wetten wachten zware (lijf)straffen.

Ik heb geen problemen met de mensen en politie gehad en altijd vrijuit overal over gesproken. De Lonely Planet raadt je aan om ook als je ongelovig bent te zeggen dat je in god gelooft. Dit voor je eigen bestwil. De tip is nuttig al heb me er niet aan gehouden en het op de koop toe genomen dat ik als ‘vreemd’ of ‘zielig’ beschouwd werd. Iraniërs hebben namelijk medelijden met je zo gauw ze horen dat je niet in god gelooft, je gaat tenslotte naar de hel en dat is geen prettig vooruitzicht.

Shiraz is de uitvalsbasis voor Persopolis, de bekendste en populairste attractie van Iran. Persopolis was ooit een groots paleizencomplex met veel pracht en praal.

Er is niet veel van over, maar genoeg om je voor te kunnen stellen hoe het er ooit moet zijn geweest. Details op trappen en pilaren en afbeeldingen van paarden en leeuwen verraden dit.

De laatste paar uur van de busrit naar Yazd zijn onvergetelijk. Over het algemeen zie je in Iran tot aan de horizon alleen af en toe een graspol op de kale vlaktes.

Het landschap hier is fraaier en afwisselender dan ik tot nu toe in Iran gezien heb. De bergen veranderen van kleur en in de buurt van Yazd wordt de woestijn zoals je er als kind van droomde; zover je kunt kijken donkergeel zand zonder enige begroeiing.

Tijdens de zonsondergang vormt dit een schitterend kleurenpaneel van oranje, roze en rood. Eenzaam, maar voldaan waan ik me in een andere wereld. Af en toe staat er een lemen iglo langs de weg waarin mensen schijnen te wonen.

Yazd is naar het schijnt de oudste bewoonde stad ter wereld en een van de warmste plekken in Iran. Het kwik loopt op tot boven de 45 graden. Het is een droge hitte waardoor het hier nog net uit te houden is.

Veel huizen in Yazd hebben typische schoorstenen, die als airco dienen. Ze vangen elk vleugje wind op en stuwen dit het huis in.

Alle moskeeën in Iran zijn goed onderhouden en met de kenmerkende blauwe en gele mozaïek fraai om te zien, maar nu komen ze me de neus uit.

De twee moskeeën van Yazd zijn echter zeker een bezoek waard. De ene moskee is de hoogste van Iran, de andere vormt tegelijkertijd de ingang van de bazaar. Dat mozaïek en de blauwe kleuren ontbreken bij deze moskee is een uitzondering.

De Iraniërs zijn verschrikkelijk aardig, maar soms wil je met rust gelaten worden. Vandaag liep ik in een fel oranje shirt. Aangezien het ongepast is om felle kleuren te dragen trok ik weer erg veel aandacht. Het is leuk om een tijd als een popster rond te lopen, maar na alle aandacht weet ik dat ik geen bekende Nederlander wil worden.

Zuidwaarts richting Pakistan is er maar één trekpleister, het fort in Bam. De tussenstop in Kerman, onderweg naar Bam, heeft afgezien van een bizarre bazaar weinig te bieden.

Je moet er wederom een rit van acht uur voor over hebben, maar ik vind het een van de mooiste momenten tijdens mijn verblijf in Iran. Na weken van kaalheid en droogte verschijnen er ineens palmbomen aan de horizon en lijkt er een fata morgana op te doemen. Maar niets is minder waar, het is een heuse oase.

Rond deze oase ligt het plaatsje Bam, met daarbuiten een ommuurd fort. Binnen deze muren hebben ooit meer dan 10.000 mensen gewoond. Van de huizen staan alleen nog wat muren overeind, al is een deel prachtig gerenoveerd.

Vanaf het fort heb ik van links naar rechts uitzicht op de woestijn, palmbomen, huizen, het fort zelf, nogmaals palmbomen en dan gaat de eindeloos ogende kale vlakte van de woestijn weer verder.

Vanaf Bam ligt verder oostwaarts tot ver in Pakistan een onbestuurd gebied. Iran en Pakistan hebben geen grip op dit gebied; Baluchistan. Net als in het nabij gelegen Afganistan maken stammen hier de dienst uit. Het gebied is niet uitgesproken veilig en officiële bronnen raden (terecht) aan zo snel mogelijk de oversteek naar Multan of Lahore (1500/2500 km) in Pakistan te maken en zeker niet van de enige verharde weg naar Quetta af te wijken.

Het is een helse rit die bekend staat als ‘the Pakistan nightmare’. Zo’n 28 uur achter elkaar reizen is nodig om Quetta te bereiken.

Om 5 uur ben ik opgestaan om de bus naar Zahedan te nemen. Vanuit Zahedan ga ik vervolgens met een taxi verder naar de grens. De hooglanden hebben vanaf Kerman plaatsgemaakt voor een vlakte met her en der een struikje. Grauwe kiezels, witgrijs zand; onze auto lijkt het enige object op aarde.

De reis van Erwin gaat verder door. Pakistan en India en Nepal. Voor Iran bezocht hij Turkije.