×
Welkom Reisverslagen Reizen Boeken Blog Anders Reizen Contact

Zwitserland per trein

Daar zijn de bergen met eeuwige sneeuw weer

Reisverslag: Anje M. Oosterhuis
Foto's: Arjan Oosterhuis, Petra Hebels, Arjan Bolks & Anje M. Oosterhuis

Zwitserland is echt een land om per trein te verkennen, zoveel bijzondere trajecten zijn er: langs diepe kloven, bruisende rivieren en kolkende watervallen, gletsjers, groene weiden en witte bergtoppen. Hoogteverschil wordt overwonnen met een tandrad en viaducten, zigzaggend of in complete cirkels gaat het onvermoeibaar omhoog en omlaag.

Op weg naar Chur komen we door het Roergebied en vervolgens gaat de reis lange tijd langs de Rijn. De Rijn stroomt net voorbij Keulen een heel stuk vlak langs het spoor tussen de bergen door. Op de berghellingen worden veel druiven geteeld en uit deze streek komen dan ook veel bekende wijnsoorten.

Op de Rijn varen veel vrachtschepen uit verschillende landen. We maken vele bochten met de trein en iedere keer krijgen we weer wat anders te zien; mooie dorpjes, ruïnes, beelden en kastelen.

Vanaf Mainz verlaten we de Rijn en wordt het landschap minder ruig, eerder vlak. Langzaam komt er na Karlsruhe weer wat meer glooiing in het landschap. Het weer werkt ook geweldig mee. Veel zon en een blauwe lucht.

Vroeg in de avond rijdt de trein Chur binnen. Hotel Fransziskaner blijkt een oud gebouw te zijn, dat erg mooi gerestaureerd is. Na het eten lopen we nog wat door de stad. Chur is gezellig met veel cafeetjes.

Van Chur naar Tirano

Eenmaal over het viaduct duikt de trein de bergwand in

We reizen vandaag van Chur over de ‘Albulastrecke’ naar Engadin, een treinreis die in de folders aangeprezen wordt als een van de mooiste treinreizen van de wereld. De trein vertrekt al vroeg richting Filisur. Chur ligt redelijk laag in het dal en we klimmen langzaam aan steeds wat hoger.

We rijden een stuk langs een wilde rivier en komen steeds hoger in de bergen. Vlak voor Filisur passeren we het eerste spektakelstuk van deze reis: het Landwasserviaduct. Dit viaduct heeft een enorme overbrugging op grote hoogte over een diep dal.

Eenmaal over het viaduct duikt de trein de bergwand in. In Filisur stappen we uit de trein. Filisur is een klein stationnetje en je loopt hier gewoon tussen de spoorrails door. Het kent niet echt een perron.

We reizen vanaf Filisur verder met de Heidiland Express richting Tirano, Italië. Op de weg naar Tirano zitten we in een panoramawagon met airco.

We komen langs de Bernina-gletsjer, echt een hoogtepunt van deze reis. Tijdens deze treinreis overwinnen we veel hoogte door vaak een zigzag beweging of een keerlus te maken. Dit is het steilste traject in Europa dat wordt overwonnen zonder gebruik te maken van de tandrad.

Vlak voor Ospizio Bernina komen we langs een paar meren. We zitten hier boven de boomgrens en er groeit hier dan ook bijna alleen maar gras.

Vlak na Ospizio Bernina begint de trein weer af te dalen richting Tirano. In Valposchiavo rijdt de trein door het dorp gewoon over de straat. Het lijkt zo net een tram. Vanuit Valposchiavo rijdt de trein verder naar het eindpunt Tirano.

Vlak voor Tirano, bij Brusio, passeren we het bekende Kehrkreisviadukt. De trein maakt hier een complete draai om zijn as om hoogte te verliezen, of te winnen als de trein weer terug gaat naar Chur.

Tegen 12.00 uur komen we aan in Tirano, dat in Italië ligt, dus we moeten hier langs de douane. Die is hier behoorlijk streng en verlangt dan ook daadwerkelijk het zien van alle paspoorten van de passerende mensen.

Buiten het station komen we op een plein. We lopen een straatje in waar restaurants zijn. We hebben behoorlijke trek gekregen en gaan zitten bij het ‘Ristorante van Mario’. We eten hier een pizza en genieten van Mario.

Mario is de eigenaar van het restaurant en weet precies wanneer er weer een trein aankomt. Hij weet veel gasten uit die trein naar zijn etablissement te lokken. Hij overrompelt de mensen zo, dat het komisch is en je moeilijk nee kunt zeggen. Een aparte man. Als we willen afrekenen, roept een van de serveersters luid en duidelijk: ‘Mario, kassa!’ Mario komt aangesneld om af te rekenen.

Van Tirano naar Lugano

We zijn op grote hoogte en de lucht is hier ijl

Tegen 14.00 uur vertrekt de trein weer terug richting Chur. We reizen over hetzelfde traject en genieten wederom van al het mooie dat deze treinreis te bieden heeft. We gaan niet helemaal weer terug naar Chur, maar stappen uit in Thusis. In de buurt van Thusis bevindt zich de Viamalaschlucht die we morgen willen gaan bekijken.

We hebben de afgelopen nacht op een matras op de vloer geslapen. We hadden een kamer met 3 stapelbedden in een jeugdherberg in Thusis. We sliepen met z’n vieren op de kamer en we vonden het niet gezellig om op stapelbedden te slapen. Dus hebben we de matrassen uit de bedden gehaald en deze op de vloer neergelegd.

Ach ja, de overnachting is redelijk goedkoop en het was eigenlijk het enige dat nog vrij was in het dorpje.

We stappende volgende ochtend al vroeg in de postauto naar de Viamala-schlucht. Het is nog behoorlijk frisjes. Het is hier onbeschrijflijk mooi. De schlucht is zo diep, het is haast ongelooflijk dat water dat over de jaren allemaal heeft uitgeslepen. We dalen de trappen af naar het water beneden in de kloof.

Het water is mooi helder en schoon. We lopen hier een poosje rond en genieten van het natuurgeweld. Na een tijdje beginnen we de klim naar boven. Het zijn erg veel traptreden, en het is dus een hele klim.

‘s Middags vertrekken we naar Lugano in Ticino. Dat is nog een behoorlijk eind reizen met de trein en we weten niet of we dat vandaag halen, maar we zien wel hoe ver we komen. We nemen de trein naar Reichenau. Daar moeten we overstappen op de trein naar Disentis.

Op deze route kom je door de adembenemende Rhein-schlucht. Een geweldig snel stromende Rijn zoekt er zijn weg. We zien veel mensen die hier aan het raften zijn. De Rhein-schlucht wordt ook wel de Grand Canyon van Europa genoemd.

Langzaam maar zeker verschijnen de bergen met de eeuwige sneeuw weer. Als we in Disentis overstappen op de Furka Oberalpbahn, moet de trein zelfs gebruik maken van een tandrad. We komen door vele tunnels en galerijen en hebben onderweg de mooiste uitzichten.

Boven op de Oberalppas is een meertje. Het water is er helder en blauwgroen van kleur. Er staan veel mensen te vissen. Het is hier wel een stuk frisser dan beneden in de dalen. We zijn hier op grote hoogte en de lucht is hier ijl.

We komen langs grazende bergkoeien die boven op de Oberalppas genieten van het zonnetje en het gras. De trein verliest in korte tijd veel hoogte met behulp van een tandrad. We komen even later aan in Andermatt. Hier moeten we overstappen op een ‘Bergbahn’ naar Göschenen. Dat is maar een klein stukje met de trein en we gaan 90% door een tunnel.

In Göschenen moeten we een tijdje wachten op de trein naar Lugano. Het weer is perfect en we zoeken een plekje op het perron en gaan lekker in het zonnetje liggen. Krantje lezen, praten, genieten van de zon en zweten.

Vroeg in de avond komen we aan in Lugano en oef, wat is het hier warm. We binden onze rugzakken op de rug en binnen een aantal minuten hebben we het zweet op de rug staan. Het blijkt een feestdag te zijn en het is erg druk aan het meer. Er zijn ongeveer 20.000 mensen op de been. We hebben de grootste moeite om nog ergens hotelkamer te vinden om te slapen en een tafeltje om iets te eten.

Uiteindelijk vinden we een tafeltje ergens achter in een warm restaurant. We eten hier snel wat en gaan dan gauw weer naar buiten om deel te nemen aan het feest. Er is een fantastisch vuurwerk dat een half uur duurt.

Het is een zwoele avond en het belooft ook een zwoele nacht te worden. We genieten op een bankje aan het meer van het lekkere temperatuurtje en van alle lampjes in de stad aan het meer van Lugano.

Van Lugano naar Luzern

Oude houten handelsbruggen verbinden de stadsdelen

We vertrekken de volgende dag naar Luzern. We reizen eerst terug naar Göschenen. De reis door het kanton Ticino is lekker koel door de airco in de trein. De invloed van Italië is hier duidelijk te merken. Er wordt niet alleen Italiaans gesproken, maar er staan ook palm- en kastanjebomen.

De bouwstijl van de huizen is ook heel anders dan in de rest van Zwitserland. Er worden hier druiven verbouwd voor overheerlijke wijnen. Het is hier gemiddeld 3 à 4 graden warmer dan in de rest van Zwitserland.

We reizen van Göschenen via dorpjes aan de Urnernsee en het Vierwoudstedenmeer naar Luzern. Onderweg moeten we in Art-Goldau overstappen op de EC4 Verdi.

In Luzern is het nog steeds warm en we willen graag even een duik nemen. We besluiten verder te reizen naar Sarnen. Sarnen is een leuk, klein dorpje op korte afstand van Luzern en ligt aan de Sarnersee. In Sarnen vinden we redelijk snel een leuk betaalbaar hotel.

We eten eerst een hapje en lopen daarna richting het meer. Het water is heerlijk fris en schoon. We liggen lekker op de ligweide en kunnen er heerlijk ontspannen.

We hadden gisteren besloten dat vandaag onze rustdag zou worden en dat we vandaag lekker zouden gaan zwemmen. Helaas… het regent. Alles hangt in de wolken. Absoluut geen zwemweer dus.

Dus gaan we met de trein naar Luzern. We bekijken de Kapellbrücke en nog een andere oude houten handelsbrug. Dit zijn bruggen die vroeger de verbindingswegen waren tussen twee stadsdelen en daarmee twee landsdelen.

De Kapellbrücke is een aantal jaren geleden bijna volledig afgebrand. Hij is echter weer in oude staat herbouwd. Je kunt het verschil nog wel zien tussen het gedeelte dat is blijven staan en het gedeelte dat herbouwd is. De kleur van het hout van het nieuwe gedeelte is nog veel lichter dan het oude gedeelte.

Van Sarnen naar Interlaken

Op sommige gedeelten moet de trein een tandrad gebruiken

Vanmorgen reizen we van Sarnen naar Sachseln. Daar stappen we over op de trein naar Interlaken-Ost. Een mooie route waarin wederom veel hoogteverschil wordt overwonnen.

Het is een route waar de trein op bepaalde gedeelten gebruik moet maken van een tandrad. We komen langs de Briënzersee, waar veel recreatiesport bedreven wordt. Interlaken ligt aan de Thuner- en Briënzersee.

In de winkelstraat stikt het van de souvenirwinkels die tot laat in de avond open zijn. We zitten hier in een zeer toeristisch deel van Zwitserland. Interlaken ligt dichtbij de Jungfraujoch en vanaf Interlaken worden de dagtochten daar naar toe veelvuldig gemaakt.

Verder leent Interlaken zich heel goed voor watersport op de Thuner- en Brienzersee. Ook zie je hier veel mountainbikers en bergwandelaars.

Van Interlaken naar Montreux

We hebben uitzicht op prachtige rotspartijen

We rijden met de trein naar Spiez. Een mooie route die langs de Thunersee loopt. In Spiez moeten we overstappen op de trein naar Zweisimmen.

In Zweisimmen moeten we wederom overstappen, nu richting Montreux.

We overwinnen veel hoogteverschillen en hebben uitzicht op prachtige rotspartijen. Montreux ligt aan het meer van Genève (Lac Leman) en ligt laag. We komen uit de bergen en moeten op het laatste stuk nog veel dalen. Dit doet de trein door zig-zag bewegingen te maken langs de berg. Dit biedt een prachtig uitzicht op Montreux en het meer van Genève.

In Montreux stappen we uit. Het is een dure stad en daarom reizen we nog verder, naar Vevey, een plaats vlakbij Montreux. Het is mooi weer en er wordt gezwommen in het meer.

De promenade is lang en rijk aan bloemen. Op het ‘grote’ plein staat een heel mooie fontein van een zeepaard met een vrouw op haar rug.

Vevey is de plaats waar Charlie Chaplin is overleden en waar hij begraven is. Zijn familie bezit hier nog een stuk grond met een villa. Op de promenade staat een standbeeld van hem. Ook het hoofdkantoor van Nestlé zit in Vevey met een fabriek er bij.

Van Montreux naar Schaffhausen

Een gigantisch natuurgeweld flitst aan je voorbij

Vanmorgen reizen we verder naar Lausanne, nog een stukje langs het meer van Genève. Ons vallen mooie uitzichten op het meer van Genève en op de wijngaarden ten deel. In Lausanne moeten we overstappen op de trein naar Zürich. We willen vandaag in Schaffhausen komen.

De route van Lausanne naar Zürich gaat ondermeer langs Neuchâtel en Lac Neuchâtel. Het is een lange reis in een IC, maar met een spel kaarten gaat het redelijk snel. De route gaat veelal door vlak land. De bergen zijn hier lieflijker dan in andere delen van Zwitserland.

We komen in het begin van de middag aan in Zürich. Hier stappen we over op de trein naar Schaffhausen. Deze brengt ons langs maïs- en korenvelden. We rijden over de brug die achter (boven) de watervallen van Schaffhausen langs loopt. Een gigantisch natuurgeweld flitst aan je voorbij.

We zetten onze tassen op de kamer neer helemaal boven in de nok van de jeugdherberg. Vanavond willen we de watervallen van Schaffhausen nogmaals zien en we gaan daarom ook direct met de bus terug naar het centrum. We eten iets simpels in een leuk cafeetje en gaan daarna naar de watervallen.

Het water buldert hier met grote vaart een flink aantal meters naar beneden. De waterval is in totaal 150 meter breed en 23 meter hoog. Gemiddeld valt er ongeveer 700 m3 water per seconde naar beneden. We lopen er een hele tijd rond en lopen ook naar de burcht die op een rots staat bij de watervallen. Daar kun je een aantal trappen aflopen waardoor je heel dicht bij de watervallen komt. De watervallen bij schemerlicht te zien is echt heel indrukwekkend. We klimmen alle trappen weer op en lopen weer over de spoorbrug. We nemen de bus terug naar de jeugdherberg.

Het eind van de vakantie komt helaas in zicht. We lopen nogmaals naar de watervallen om nog even van dit natuurverschijnsel te genieten. Terug kiezen we een andere weg naar het centrum.

We stappen in de trein naar Singen in Duitsland. Omdat dit een grensoverschrijdende trein is komt er ook douane in de trein die steekproefsgewijs mensen controleert. In Singen moeten we overstappen op een andere trein. De volgende trein brengt ons naar Karlsruhe. Deze reis duurt bijna drie uur met een ‘Interregional Zug’.

In Karlsruhe nemen we de tram naar Bad Herrenalb. Deze reis duurt ongeveer 30 minuten en we hebben veel stopplaatsen onderweg. Bad Herrenalb is het eindstation van deze tram.

Het is een mondain plaatsje nabij Karlsruhe met veel dure hotels. Er zijn echter ook wel goedkopere erg leuke hotelletjes. Dit plaatsje kennen we van vroeger toen we met onze ouders op vakantie gingen naar Zwitserland en hier vaak overnachtten.

Bad Herrenalb is een echt kuuroord en veel mensen komen hier om diverse aandoeningen te laten behandelen. Echt een leuk plaatsje om een paar dagen te vertoeven of om te overnachten als je op doorreis bent naar Zwitserland.

Het betekent voor ons echter het naderende einde van een indrukwekkende vakantie.

Zelf een reisverslag schrijven

De honderden reisverslagen op deze site zijn allemaal geschreven door reizigers zoals jij en ik. Ook jouw verslagen zijn welkom: over nieuwe bestemmingen, maar ook over bestemmingen waarover al verslagen op de site staan. We mailen je graag onze uitgebreide tips en aanwijzingen voor het schrijven en aanleveren van een reisverslag.
Ik wil zelf schrijven!