Langs de Arabische Zee van het zuidelijkste punt van India langs de kust met zijn backwaters, waar van oudsher specerijen werden verhandeld in steden als Allepey, Cochin en Calicut. Via Wayanad National Park naar Mysore (paleis van de maharadja’s) en Bangalore, het ICT-centrum van de wereld. Een internationale oriëntatie heeft dit dichtbevolkte deel van India nog steeds.
Vanuit Kanyakumari, het zuidelijkste puntje van India, gaat de fietstocht in noordwestelijke richting. Van de deelstaat Tamil Nadu komen we in Kerala. Volgens de boekjes is de bevolkingsdichtheid hier anderhalf tot twee keer die van Tamil Nadu (en Nederland). Dat belooft nog wat.
Kerala is een relatief welvarende deelstaat: het gemiddelde opleidingsniveau is er het hoogst van India en het analfabetisme het laagst. Christenen en moslims bieden tegen elkaar op met kerken en moskeeën. Hindoes zijn hier minder sterk vertegenwoordigd dan in de rest van India, al is het nog net iets meer dan de helft.
Via Kovalam, Varkala en Kollam fietsen we naar Alappuzha. In de badplaats Kovalam besluiten we een prikkelarme dag in te lassen. We slapen in een afgelegen hotel waar wij de enige gasten zijn en brengen de dag op een mooi strand door met lezen en afkoelen in een heldere zee.
En – niet het minst belangrijk – de restaurants schenken bier op het terras. Wat een zaligheid.
Het lukt ons redelijk om de kleine wegen te volgen: lekker rustig (alles is relatief) en er is veel te zien. Twintig kilometer na Varkala, dat ook aan de Arabische Zee ligt, horen we een trommel en een blaasinstrument bij een tempel. Een trouwerij.
De vader van de bruidegom komt op ons af en nodigt ons uit de plechtigheid bij te wonen. Het is een kleurrijke gebeurtenis met veel rituelen. De tempelpriester brandt wierook, bruidsmeisjes brengen schalen met… tsja, dat kunnen we net niet zien.
Bloemenkransen en kettingen worden uitgewisseld. Als klap op de vuurpijl een regen van bloemblaadjes en een oorverdovend geknal van vuurwerk. Op de uitnodiging om mee te eten gaan we niet in. Bij alle pracht en praal van de kleding van de vele honderden bruiloftsgasten voelen we ons teveel uit de toon vallen in onze wat sobere fietskleding.
We fietsen nu in het gebied dat bekend staat om zijn backwaters: kreken, meren en kanalen die soms wel en soms niet in open verbinding staan met de zee. Een mooi gebied met een nadeel: er loopt nog wel eens een weg dood op zo’n plas water. En dat betekent kilometers terug fietsen.
Alappuzha (Alleppey) ligt midden tussen de backwaters. De stad onderhield al handelsrelaties met de oude Grieken en Romeinen. Voornaamste toeristenattractie zijn de vuurtoren en de koloniale gebouwen langs de kust. Ook starten in Alappuzha veel cruises over de backwaters.
We maken met de ferry de oversteek van Alappuzha naar Kottayam. Twee en een half uur opeengepakt in een varende bus die bij elke dikke boom aanlegt; de fietsen op het dak. We krijgen waar voor ons geld (12 rps = 0,20 euro per persoon).
We zien onderweg alles dat de backwaters te bieden hebben: open water, kanalen, mooie doorkijkjes en veel watervogels.
De dagen verlopen volgens een vast patroon. We staan rond zes uur op en proberen dan ergens koffie, toast en een gebakken ei te scoren. Niet echt een Indiaas ontbijt, maar curry’s en massala’s op of bij rijst, roti’s, purri’s of hoe al die gebakken of gefrituurde deegwaren ook mogen heten; dat ligt wat zwaar op de maag.
Onderweg doen we de bakker aan. Heerlijke taartjes, koffiebroodjes of broodjes met zoete of hartige vulling. Ze kunnen er wat van. Lekkere koffie is lastiger te krijgen. Het basisrecept is veel suiker, melk en wat gemalen koffie of koffiepoeder.
Drie keer van een hoogte van een meter overschenken in een andere beker en je hebt cappuccino. Een zwarte koffie zonder suiker is lastiger, dat gaat door communicatieproblemen nog wel eens fout.
Lunchen doen we in een van vele restaurants waar ze een of meer van de eerder genoemde gerechten verkopen. Op een bananenblad of als we er om vragen op een bord. Eten met de handen is hier de norm.
‘s Avonds zijn we meestal in een grotere plaats en eten we in een restaurant met een ruime keuze aan heerlijke Indiase maaltijden. Curry’s en gerechten uit de tandoori (kleioven) zijn favoriet. Als ze bier schenken zit er een bruine papieren zak om de fles heen of moet de fles op de grond.
In Cochin schenken ze het vanuit een theepot in een mok. Het blijft een sublegaal gebeuren. Kottayam is een handelscentrum voor rubber van de vele rubberplantages in de omgeving.
De etappe naar de havenstad Kochi (Cochin) staat niet op de kaart. Pal noord is de opgave. Het levert een mooie en rustige route op. Bij een T-splitsing vragen we een Indiër de weg. ‘Rechtsaf, dan kom je bij de doorgaande weg.’
Omdat we allergisch zijn voor doorgaande wegen besluiten we toch linksaf te gaan. Het gaat goed, de weg buigt weer af naar het noorden. Minder is dat het asfalt steenslag wordt dat weer overgaat in zand.
Voor we het weten staan we bij een Indiaas gezin in de achtertuin. Alsof er elke dag zoiets gebeurt, loopt de vrouw des huizes met ons mee om ons de weg naar de weg te wijzen. Over het erf van drie buren, dwars over matjes van net gevlochten palmbladeren. We hebben weer vaste grond onder de voeten.
Ze wijst ons nog even hoe we verder moeten. Net als bij de meeste Indiërs lijkt dat op: en nu opstijgen. Binnen tien minuten zitten we op de weg die de man bij de T-splitsing ons gewezen heeft.
Kochi, ook al een havenstad, was eeuwenlang een handelscentrum voor specerijen. Fort Kochi was de eerste Europese koloniale nederzetting in India. Respectievelijk de Portugezen, de Nederlanders (VOC) en de Britten koloniseerden het gebied.
Tegenwoordig is Kochi de tweede stad van India op het gebied van IT-dienstverlening. Tussen de krottenwijken rond de stad staan veel technologiecampussen van buitenlandse bedrijven.
Na de drukte van andere steden is Fort Cochin een verademing. Er is nauwelijks verkeer en er heerst een gemoedelijke sfeer. We bezoeken de oudste katholieke kerk in India (Saint Francis Church uit 1503) en flaneren over het voetpad langs de haveningang. Het vissen met Chinese visnetten is leuk om te zien.
In Guruvayoor vallen we met ons neus in de boter: het jaarlijkse tempelfestival. In de straten rond de eeuwenoude Guruvayur Shri Krishna-tempel, een van de beroemdste tempels van India, treden dansgroepen uit steden en dorpen in de omgeving op.
Slagwerk, blaasinstrumenten, als goden verklede mannen en vrouwen, met goud versierde olifanten. Het is een prachtig kleurrijk spektakel. Zodra we het fototoestel te voorschijn halen wordt er nog een schepje boven op gedaan. We voelen ons geen pottenkijkers maar gewaardeerde gasten.
Veel mensen vragen of we ze op de foto willen zetten, met de hele familie of met een van ons er bij. Ook als we fietsen worden er vaak foto’s gemaakt met het mobieltje.
We starten vroeg, want we hebben ruim 100 kilometer te gaan naar Kozhikode (Calicut). Het is rustig op de weg, ook omdat de scholen gesloten zijn. Behalve dan voor de islamitische kinderen. Het ziet – we hebben dat nog niet eerder meegemaakt – letterlijk zwart van de moslims. Er hangt een andere atmosfeer. Geen enthousiaste begroetingen van kinderen. De in het zwart geklede vrouwen zijn ook niet het toonbeeld van vrolijkheid.
Om niet op de doorgaande weg verzeilt te raken moeten we, net voorbij Ponnani, een kreek oversteken. De ferry is een verzameling planken dwars over twee lange smalle boten. Om bij de oprijplank te komen moeten we eerst een paar meter door het water waden.
Aan de andere kant van de rivier zien we alleen een zandvlakte met iets dat op een pad lijkt. Als drie van de vier Indiërs die we het vragen bevestigen dat dit de route naar Trissur is, wagen we het er op.
Ook Kozhikode was eeuwenlang een handelscentrum voor specerijen. In Kappad op 25 km van Kozhikode kwam de Portugese ontdekkingsreiziger Vasco da Gama in 1498 aan land: hij had de zeeroute van Europa naar India gevonden. Dit was het begin van Portugal als wereldmacht.
Om deze ontdekking te herinneren werd in de voorstad Belém van Lissabon het enorme Jerónimosklooster gebouwd, waar Da Gama ook begraven werd. Er hoefde niet op een cent gekeken te worden, want de bouw werd betaald uit een 5% belasting op de specerijen die hier aan de kust van Kerala werden verscheept.
Vanaf Kozhikode voert de tocht naar het oosten. Het echte werk begint: we gaan de bergen in. Een niet al te lange tocht (74 kilometer) maar wel een met flinke klimmen. In tien kilometer stijgen we van 38 meter naar 756 meter. We worden aangemoedigd door de vele Indiërs die ons passeren en ons vol verbazing zien ploeteren. De route die we vandaag fietsen is immers ook per bus te doen voor minder dan 30 eurocent.
De vele bromfietsers die een praatje met ons willen maken treffen het niet. We hebben geen adem over om ook nog eens te vertellen waar we vandaan komen, hoe we heten, hoeveel kinderen we hebben en wat we van Kerala vinden.
De baas van het hotel Kalpetta adviseert ons het bij Kalpetta gelegen Wayanad National Park niet aan het eind van de middag maar vroeg in de ochtend te bezoeken. De kans om olifanten en tijgers te zien is dan groter. Dus rijden we de volgende ochtend om half zeven met een jeep en een gids het park in.
Voor ons een stoet van vijf jeeps met middelbare scholieren, achter ons een niet te tellen aantal jeeps met onbekende inhoud. Links en rechts van ons mist. Na anderhalf uur hobbelen over slechte wegen is de oogst een paar herten van het type dat je ook in het hertenpark ziet en een groot uitgevallen eekhoorn.
De vier olifanten met kettingen om hun poten die we zagen bij de ingang van het park laten we maar even buiten beschouwing.
Na dit avontuur en de koffie in Sulthan Bathery stappen we – voor ons doen laat – op de fiets. We besluiten de etappe van 110 kilometer naar Mysore die we eerder in gedachten hadden in tweeën te knippen in de verwachting dat er in Gundlupet wel een lodge te vinden is.
Het is een prachtige fietstocht. De eerste dertig kilometer gaan dwars door het nationale park. We zien weer herten, een groot uitgevallen eekhoorn en veel vogels. Het tweede deel van de dagtrip voert door een heuvelachtig gebied met kleinschalige landbouw: kroten, tomaten en aardappelen. Maar ook wat exotischer gewassen als chili’s en koriander.
De avondwandeling in Gundlupet, we zijn inmiddels in Karnataka, voert door onverharde straatjes met vaak vrolijk gekleurde huizen. Vrouwen doen de was bij de gemeenschappelijke kraan, kinderen spelen een bordspelletje met bonen.
De koeien proberen wat eetbaars te vinden in de hopen afval die zo her en der liggen. Twee mannen zitten op de dissel van een buffelkar en bespreken de dreigende klimaatverandering.
Mysore is een gezellige stad met als topattractie het paleis van de maharadja’s die het in deze streek tot de onafhankelijkheid in 1947 voor het zeggen hadden. Het paleis is sprookjesachtig: de gekleurde ui-vormige torens, de kleurrijke inrichting en de vele geschilderde tableaus die een beeld geven van de pracht en de praal van de machthebbers van weleer.
En daarbij gratis, vanaf een bankje, de parade van honderden Indiërs die ook het paleis met bijgebouwen komen bezoeken.
In Mysore bepalen we hoe we in de beperkte tijd die we nog hebben de resterende afstand naar het eindpunt overbruggen: deels met de fiets en deels met de trein.
In twee dagen fietsen we naar Bangalore. Een mooi en gezellig gebied om doorheen te fietsen. De stops bij kleine stalletjes waar we iets eten of drinken. De man die trots laat zien wat er zoal op zijn land verbouwd wordt.
En de ontmoeting met met een jongen van een jaar of twaalf die de ossen voor zijn kar opjaagt om ons bij te houden en met ons te praten, met handen en voeten.
En dan zijn we in Bangalore: het icoon van India als technologisch ontwikkeld land. Het ICT-centrum van de wereld. Een stad met twee gezichten. Naast het stadsbeeld zoals we dat tot nu toe gewend zijn, is er ook een wijk met chique winkels, trendy cafés en jonge mannen met stoere auto’s en credit cards.
Plus, niet te vergeten, de vele militairen achter zandzakken bij de grote gebouwen en het scannen van onze rugzakken als we een chique hotel in gaan. De aanslag november 2008 in Mumbai is nog niet vergeten.
We fietsen om half zes richting station. De treintickets hadden we al in Mysore geregeld. Voor het transport van de fietsen moeten we op het station van vertrek zijn. Anders dan we gedacht hadden is het met de exprestrein waarvoor we geboekt hebben alleen maar mogelijk de fietsen op het eindstation (Chennai) uit te laden.
We moeten daarom afstappen van ons plan om een paar stations eerder uit te stappen en morgen naar het eindpunt te fietsen. Dus fietsen we vanaf Chennai naar Mammalapuram.
Daarmee is de cirkel rond en arriveren we aan het eind van de middag op het punt dat vijf weken geleden het beginpunt was van deze reis door Tamil Nadu, Kerala en Karnataka.
De tocht die we gemaakt hebben is in cijfers gemakkelijk te beschrijven. We hebben bijna 2200 kilometer gefietst en in 30 verschillende hotels geslapen.
Voor de indrukken die we hebben opgedaan ligt het wat ingewikkelder. Het is een eindeloze reeks van beelden: koeienpoep tussen de tenen na een avondwandeling door de slecht verlichte winkelstraat. Een begrafenisstoet met muziek, vuurwerk en een met bloemen behangen draagstoel waarop het lichaam van de overledene zit.
De tempelpriesters, met knot in hun haar, lange puntnagels en oorbellen, die ingewikkelde rituelen uitvoeren. De bus die letterlijk uitpuilt met 120 kinderen in schooluniform. De huisvrouwen die voorovergebogen met een takkenbezem het vuilnis van hun erf naar de straat verplaatsen.
De chaos in het verkeer waaraan wij ongetwijfeld hebben bijgedragen door ons niet te schikken in het gebruik dat de fietsers uitwijken naar de berm. En dat onze missie in Zuid-India niet onopgemerkt is gebleven blijkt wel uit de Hindu Times van eergisteren, waarin wordt aangekondigd dat de regering meer faciliteiten voor fietsers wil creëren.
India, you love it or you hate it. Dat was de reactie van sommige mensen toen we vertelden over ons plan om in Zuid-India te gaan fietsen. Love it en hate it blijkt ook samen op te kunnen gaan. Maar de balans slaat door naar we love it. Deze reis begon in Tamil Nadu: Fietsvakantie Tamil Nadu.
