×
Welkom Reisverslagen Reizen Boeken Blog Anders Reizen Contact

Motorreis door Litouwen

Talrijke kerken en een heuvel vol met kruisen

Reisverslag: Peter van Boheemen
Foto's: Peter van Boheemen

Op de motor naar de Baltische staat Litouwen en daar door een golvend landschap langs Trakai, waar op een eiland in het Galvémeer een groot kasteel staat, hoofdstad Vilnius, waar in het centrum alleen al zo’n 30 kerken staan met overdadige interieurs, imposante koepels en prachtige fresco’s, een heuvel bij Siauliai die helemaal vol staat met kruisen en Klaipeda, met een klokken- en een smeedijzermuseum.

In het Poolse Augustow worden we wakker in onze tenten, klaar voor het Baltische avontuur. We halen op de motor een broodje in een kleine supermarkt. Dat hebben we nog niet op of het begint te spetteren. Snel pakken we de boel op voordat het erger wordt.

Het was twee dagen kilometervreten maar dan ben je ook ergens. De laatste 50 kilometer naar de Litouwse grens is een lange rechte weg dwars door een dicht bos. De verlaten route heeft gelukkig nog wel een benzinestation.

Het regenen houd op en we komen bij de douane. Een identiteitskaart is tegenwoordig voldoende. Toen ik 14 jaar geleden in de toenmalige Sovjet Unie was ging dat nog wel anders, met een los visum met pasfoto in het paspoort. Maar Europa wordt steeds groter en het aantal makkelijk bereisbare vakantiebestemmingen neemt toe.

Nu gaan we probleemloos de grens over. We kunnen hier geen geld wisselen maar de tank is vol dus nog geen probleem. De wegen zijn prima. Er wordt door de E.U. veel geld geïnvesteerd in de nieuwe lidstaten en dat is hier te zien aan de borden bij de vernieuwde wegen.

Trakai

Op een eiland in het Galvémeer staat een groot kasteel

Bij Alytus rijden we langs grote akkers in een licht glooiende landschap. We gaan richting de hoofdstad Vilnius. Ik weet dat in Trakai, zo’n 30 kilometer ten westen van Vilnius, een camping moet zijn. Na een stukje onverharde weg vinden we die.

De camping is fraai gelegen aan het Galvémeer. Een aardig meisje ontvangt ons op de receptie. Ze spreekt goed Engels. Beter dan ik. Mijn vraag ‘Can I take here money from the wall?’ weet ze keurig te beantwoorden met: ‘Yes there’s a cashmachine’.

Ze regelt ook dat de boot langskomt die ons naar het centrum van Trakai vervoert. Daar worden we afgezet bij het eilandkasteel.

Het kasteel herinnert eraan dat Trakai een van de oudste steden van Litouwen is. Hoewel het kasteel zelf in de 17e eeuw, na de oorlog met de Russen, volledig in puin lag waren het ironisch genoeg diezelfde Russen die in de jaren 50 meewerkten aan de wederopbouw van het kasteel.

Maar eerst even geld pinnen. Dit blijkt in Litouwen geen enkel probleem. Met de portemonnee vol Litouwse Lita’s gaan we het stadje verkennen. We hebben het geluk dat er net een oldtimer-treffen is met veel antieke auto’s en motoren van voornamelijk Oost-Europese makelij die in puike conditie verkeren.

We eten een hapje aan de boulevard en gaan dan het kasteel bezoeken. Er zijn vandaag werkelijk tientallen bruidsparen voor een fotosessie bij het historische kasteel.

Wij kopen een kaartje en mogen naar binnen. We zien de fraaie binnenplaats en gaan het historisch museum dat in het kasteel is gevestigd binnen. De inboedel bestaat uit oude kaarten, keramiek, kleding, meubels en sierraden.

De horeca is ruim vertegenwoordigt in Trakai. Er is een aantal restaurants en een goed stuk varkensvlees is voor ons. Daarna te voet terug naar de camping. De kantine is bezet door een besloten gezelschap, waardoor we vroeg gaan slapen.

Vilnius

Kerken met overdadige interieurs, koepels en fresco's

Het heeft ‘s nachts geregend maar bij het opstaan is het droog. Even een potje koffie zetten en dan maken we ons op voor een bezoek aan Vilnius.

Daar aangekomen valt het niet mee het centrum te vinden. Het staat nauwelijks aangegeven. Ik vraag het maar aan een buschauffeur. Als die het nog niet weet… Maar jawel hoor, nu is het snel gevonden. Er is zelfs een bewaakte parkeerplaats. Ook prettig: een dag bewaking voor je motor voor een bedrag waar je in Nederland nog geen uur voor kunt parkeren.

Na een kop koffie lopen we naar de klokkentoren. We hebben wat pech, want de klokkentoren staat in de steigers. Maar er is ook geluk, want de zon breekt door en warmt de stad heerlijk op.

We gaan eerst het museum voor genocideslachtoffers in dat in de voormalige KGB-gevangenis is gehuisvest. De cellen zijn nog in de oorspronkelijke staat en zien er uit of ze net verlaten zijn. Luguber is de martelkamer die is geïsoleerd zodat het geschreeuw niet hoorbaar was. Verder is er een radiokamer met geluidjes en een bibliotheek.

Een letterlijk hoogtepunt is de Gedimaheuvel. Over grote kinderhoofdjes brengt het steile pad ons bij het hier gelegen hogere kasteel. Hier heb je een groots uitzicht over het centrum en de Nerisrivier.

Weer beneden gaan we naar de Pilles, de belangrijkste winkelstraat van Vilnius. Een bijzonderheid is dat het centrum van de stad in zijn geheel is voorzien van gratis draadloos internet. Laptop op schoot en surfen maar. Hoezo achtergebleven sovjetstaat? Maar wij hebben geen laptop meegenomen en houden het op een paar sms’en naar het thuisfront.

Maar Vilnius is vooral de stad van kerken. Er zijn veel prachtexemplaren te vinden. Alleen al in het centrum staan er bijna 30. Uiteraard is dat een beetje teveel van het goede of je nu gelovig bent of niet.

Een aantal mooie en of bijzondere godshuizen bezoeken we, zoals de Heilige Geestkerk, de Annakerk en de St. Theresakerk. Allemaal kerken met overdadige interieurs, imposante koepels en prachtige fresco’s.

Ook de Dageraadspoort mag je niet missen. Het is de enige van de vijf verdedigingspoorten die nog is overgebleven. In de poort bouwden de karmelieten in 1671 een kapelletje voor een madonnaschilderij. Het icoon is met goud behangen. Er zijn in de kapel biddende mensen die in de ban zijn van het schilderij.

Vanaf het kapelletje heb je een mooi uitzicht over het authentieke straatje dat naar het centrum leidt.

We besluiten de kerkentocht in de kathedraal bij de klokkentoren. ‘s Ochtends was hier nog een dienst maar nu kunnen we rustig rondkijken. Dan hebben we de dag Vilnius gehad. We zijn getuige geweest van een prachtige authentieke stad die ongetwijfeld een grote toekomst wacht als het gaat om toeristenbezoek.

We halen de motoren weer op. De parkeerwachter heeft geen wisselgeld waardoor we de stad weer even in moeten.

We rijden weer naar Trakai. Daar eten we in hetzelfde restaurant als gisteren. De taal maakt het communiceren lastig. We bestellen een dubbele portie van iets en krijgen twee gevulde broodjes en als de serveerster wil weten of we zwarte koffie willen wijst ze naar mijn zwarte motorjack.

Terug op de camping zijn we niet meer alleen. Er is een groep Nederlandse caravans gearriveerd met gepensioneerde bewoners. Nog een blikje bier voor de tent en dan slapen.

De kruisenheuvel bij Siauliai

Honderdduizenden kruisen staan op elkaar gepropt

De ochtend is stralend. Ontbijten en inpakken. Het eerste stuk van de route is erg mooi. Tussen de meertjes door rijden we door het glooiende landschap. Het ziet er uitgestrekt uit met alleen wat eenzame bomen. Later wordt het landschap wat eentoniger en wordt het vooral kouder en bewolkter.

We rijden richting Siauliai. Even ten noorden van deze stad moet de kruisenheuvel zijn, wellicht een van de meest bijzondere plaatsen van Litouwen.

Op een kleine heuvel staan honderdduizenden kruisen op elkaar gepropt. Ze worden bijeengebracht door de vele pelgrims die, in navolging van de paus in 1993, hierheen komen om er nog maar even een kruis bij te plaatsen.

Soms om een familielid te herdenken maar vooral als teken van verzet, waarvoor de heuvel oorspronkelijk bedoeld is.

We lopen het heuveltje over en verbazen ons over het gigantische aantal kruisen die naast elkaar, op elkaar en aan elkaar staan. De grotere kruisen hangen weer vol met de kleinere. Soms zijn de kruisen oud en vervallen, roestig of verrot. Andere kruisen zien er weer modern uit en zijn van roestvrij staal.

De traditie van het kruisen plaatsen op deze heuvel stamt volgens de overlevering uit de 14e eeuw. Er heeft op deze plek wellicht een Litouws fort gestaan. Daar zette de bevolking kruisen neer ter herinnering aan de succesvolle strijd tegen de Duitse ridders. Later, in de 19e eeuw, groeide het uit tot symbool van nationaal verzet.

Tijdens de Sovjet-dictatuur werden er ook kruisen geplaatst ter herdenking van de vermisten die naar Siberië waren getransporteerd. Dit vonden de communistische leiders natuurlijk niet leuk en die lieten de heuvel dan ook tot drie keer toe platwalsen.

Na de val van het communisme was er geen houden meer aan en groeide de heuvel tot wat hij nu is.

Als we de heuvel van alle kanten gezien hebben en het kerkje hebben bezocht stappen we weer op de motor en rijden verder richting Oostzee. De lucht ziet er onheilspellend uit, en jawel, daar is de eerste bui. Het duurt niet zo lang maar er volgen er meer.

Aangekomen in Klaipeda zien we aan de grote plassen dat we het ergste gemist hebben. Volgens de kaart moet hier een camping zijn. Die vinden we niet zo snel. Als we bij een spoorwegovergang staan te wachten vraagt een Duitstalige Litouwer naar onze plannen. Als hij die hoort zegt hij dat we bij hem onze tenten kunnen opslaan. Ik weet niet of het een echte camping is. Er staan wel stacaravans en er is een warme douche. Maar wat maalt het, we staan. Daarbij: er is een kleine supermarkt met een biertap.

‘s Avonds lopen we naar het strand. Er is daar ook een goed en sfeervol restaurant voor een goede karbonade. Voor een lekker stukje vlees en een biertje zit je goed in Litouwen

Klaipeda

Van kitscherige koekoeksklok tot zakhorloge en zonnewijzer

We zitten 14 kilometer vanaf Klaipeda. Een beetje te ver om te lopen dus maar even op de motor. Het centrum vinden is weer wat. Bij een benzinestation koop ik een plattegrond die ons naar het midden van de stad brengt. Bij het theaterplein parkeren we de motoren.

Op het plein staan veel souvenirtentjes die barnsteen verkopen, al dan niet tot sierraad verwerkt. Toeristen zijn ze nog niet zo gewend. Op mijn opmerking ‘it’s fake’ reageert de verkoopster serieus met ‘yes, yes’.

Het classicistische theater op het plein kent geschiedenis. In 1939 verklaarde Adolf Hitler vanaf het balkonnetje de annexatie van het toenmalige Memel (Klaipeda).

Ons volgende doel is het klokkenmuseum. Dat is nog even zoeken. We lopen er straal voorbij. Muziejos betekent museum in het Litouws en heeft niets met muziek te maken, vandaar.

Het monumentale gebouw is zeker de moeite waard. Vele antieke uurwerken staan hier te pronken: van kitscherige koekoeksklokken tot fraaie zakhorloges en uurwerkmechanismen die in kerktorens worden toegepast.

De uitleg over de techniek is in het Litouws en Russisch, dus daar hebben we weinig aan. Er is ook een tuin bij het museum en daar staat – hoe kan het anders – een zonnewijzer.

We lopen ook nog even door het sculpturenpark. Daar is niet zoveel aan, al is de geschiedenis ervan wel interessant. Hier was ooit een Duitse begraafplaats maar in 1975 gingen de Russische bulldozers er overheen.

De laatste restanten hiervan zijn te zien in het smeedijzermuseum waar oude zwart wit foto’s te zien zijn van de begraafplaats. Daarnaast is er veel oud smeedijzer te zien dat nog gered is van onder de bulldozers.

Wat in Litouwen nog niet is veranderd na de Sovjettijd zijn de suppoosten in de musea. Vaak zijn het wat oudere vrouwen die de hele dag een beetje voor zich uit staren met als doel de kostbaarheden te bewaken en bezoekers de juiste kant op te sturen.

Na de lunch vinden we bij toeval het laatste museum van vandaag. Het is het historisch museum. Hier treffen we een vrij diverse inrichting van prehistorische voorwerpen tot traditionele kleding. Het meest boeiend zijn de oude landkaarten waarop te zien is hoe vaak de landsgrenzen zijn veranderd.

Dan hebben we Klaipeda wel gezien en rijden terug naar onze tenten. In het late namiddagzonnetje geniet ik nog op het terrasje bij de supermarkt en laat het dorpsleven langs me heen gaan. Bouwvakkers komen er na de gedane arbeid hun pilsje drinken maar ook fietsende gezinnen voor een tussenstop.

Terug naar Polen

Mooi groen, wat meertjes, leuke dorpjes en stadjes

Ik vraag de eigenaar van de camping, waarvan ik nog steeds niet weet of het echt een camping is, wat de kosten zijn. Hij weet het niet. Dan weet ik het zeker niet. ‘Ach laat maar zitten, kost niks hoor.’ Nou dat is dan weer leuk.

We moeten Klaipeda weer uit zien te komen. Door de gebrekkige bewegwijzering kan dat wel weer eens moeilijk worden. Maar we hebben geluk. Ik gok de juiste richting en na veel verkeersdrukte komen we precies uit waar we wilden zijn.

Weg nr. 141 richting Kanaus is onze route voor vandaag. Het eerste stuk doet aan Hollandse polders denken. Inclusief de zwartbonte koeien. Verder is het landschap weer typisch Litouws. Mooi groen, wat meertjes, leuke dorpjes en stadjes waar we doorheen rijden. Strak asfalt maar ook monotoon. Zo ook langs de Nemunas-rivier: mooie vergezichten over de rivier maar wel wat eentonig.

Bij Kanaus zoeken we ons te pletter naar een camping. Maar rondrijden ten spijt, we vinden het niet. We nemen maar genoegen met een kampeerplekje op een zandstrandje bij een motel. aan een groot meer. ‘s Avonds kunnen we ons goed vermaken, want het barretje blijft lang open.

Het gaat wel regenen. En dat blijft maar doorgaan. Ook als we ‘s ochtends weer wakker worden. Wat te doen? Het pittoreske Kanaus staat op het programma en in Rumsiskis is een openluchtmuseum. Maar de regen dreint door. Daarbij is het hotel nog dicht. Dus nog geen water laat staan een douche.

Op mijn mobiel kan ik de weerberichten voor Polen zien. Daar is het droog. Aangezien het nog een heel stukje rijden is naar huis wordt de verleiding om Litouwen maar te verlaten wel groot. Dat doen we dan ook maar.

Ondanks de regen is de route mooi. Oude houten huisjes in een ruim landschap zien er liefelijk uit. Al moet ik er niet aan denken de koude Litouwse winter te moeten doorstaan in deze huisjes.

Bij een benzinestation nemen we de tijd voor koffie en ontbijt en om de tanden te poetsen. Na Marijampolé rijden we naar de Poolse grens. In Polen wordt het inderdaad droog.

Litouwen heeft bij mij een goede indruk achtergelaten. Het land is mijn inziens beter ontwikkeld dan Polen waar we de komende dagen doorheen zullen rijden. Het een en ander zal zich de komende jaren ongetwijfeld snel verder ontwikkelen. Misschien wel te snel. Maar wij hebben voorlopig het authentieke Litouwen gezien.

Banner Stem & Win

Zelf een reisverslag schrijven

De honderden reisverslagen op deze site zijn allemaal geschreven door reizigers zoals jij en ik. Ook jouw verslagen zijn welkom: over nieuwe bestemmingen, maar ook over bestemmingen waarover al verslagen op de site staan. We mailen je graag onze uitgebreide tips en aanwijzingen voor het schrijven en aanleveren van een reisverslag.
Ik wil zelf schrijven!
Banner Stem & Win