Bij een stralende zon rijden we met auto en caravan over de Öresundsbron. Deze tolbrug over de Sont (de Nederlandse naam voor Öresund) verbindt Denemarken met Zweden. Vanuit Denemarken duik je eerst een vier kilometer lange tunnel in, daarna rijd je bovengronds vier kilometer over een kunstmatig aangelegd eiland om tenslotte over de acht kilometer lange brug Zweden te bereiken.

Omstreeks het middaguur arriveren we op de Swecamp-camping Jägersbo in het Zuid-Zweedse Höör, een vlakke camping aan het water.

In Helsingborg zien we de volgende dag o.a. het neogotische stadhuis met ernaast het ruiterstandbeeld van generaal Magnus Stenbock die in 1710 de Denen verjoeg. De Denen heersten gedurende vele eeuwen in Zuid-Zweden en er waren regelmatig oorlogen tussen Denemarken en Zweden. Generaal Stenbock maakte een definitief einde aan deze oorlogen.

De Denen bouwden in de 14de eeuw de stenen Kärnan (‘kärnan’ is Zweeds voor donjon) ter vervanging van de oude houten toren die deel uitmaakte van een ellipsvormig kasteel met omwalling.

Vanaf de top van de toren – een klim van 325 treden vanaf de straat, maar met de mogelijkheid om een tussenstop in te lassen op een terrasje met fraai zicht op de toren – heb je een goed zicht op het Deense eiland Sjælland met de stad Helsingør en zie je de veerboten tussen Denemarken en Zweden pendelen.

De topper van vandaag is het lustslot Sofiero op een zestal kilometer ten noorden van Helsingborg. Koning Oscar II schonk dit kasteel aan zijn kleinzoon Gustav Adolf ter gelegenheid van diens huwelijk met Margareta.

Het kasteel zelf is niet zo groot(s), maar het park en de tuinen met de vele bloemen zijn prachtig. De kasteeltuinen hebben een van de mooiste collecties rododendrons en azaleas en er zijn diverse wandelpaden.

In het park vind je, naast het traditionele doolhof met hagen, ook een klein doolhof waar een verhaal in steen wordt uitgebeeld. De tekst van dat verhaal staat eveneens in de stenen gebeiteld: het verhaal ‘De leeuw en de rat’ van Jean de la Fontaine. In het Zweeds wordt dat: ‘Lejonet och råttan’.

Ideaal om je kennis van de Zweedse taal – voor zover die al bestaat uiteraard – te testen. Het is een verhaal met een mooie moraal, namelijk dat hoe sterk en machtig je ook bent (of denkt te zijn) je af en toe toch de hulp nodig kunt hebben van een ogenschijnlijk zwakker iemand.

In Ystad volgen we de wandeling doorheen dit middeleeuwse stadje zoals die beschreven is in de Michelingids. Ystad is geen onaardig stadje, met heel wat vakwerkhuizen, maar springt er volgens ons toch ook niet echt uit.

We bezoeken o.a. de 13de-eeuwse Sankta Maria kyrka, het oude raadhuis, het vakwerkhuis Änglahus (met – zoals de naam al laat vermoeden – in hout uitgesneden engelen), het 15de-eeuwse Brahehus (woonhuis van de invloedrijke familie Brahe) en de 13de-eeuwse hallenkerk Sankt Petrikyrkan.

Na Ystad gaan we op weg naar Kåseberga, waar we het stenen schip Ales Stenar bezichtigen. Het in zowat alle reisgidsen geroemde grafmonument (67 meter lang) met 58 staande stenen in de vorm van een (viking)schip voldoet volledig aan onze verwachtingen.

Enerzijds is er de locatie – zeer mooi gelegen aan de kust – en het zeer mooie weer; maar anderzijds is er ook de verdienstelijke poging om aan de hand van panelen een wetenschappelijke verklaring te geven aan de opgestelde stenen. Sommige wetenschappers zien er een zeer vroege astronomische kalender in.

Op onze wandeling (iets meer dan een kwartier) vanaf de parking naar het monument zien we een groep parapenters. Op een gegeven moment glijden er zes tegelijk door de lucht.

Tot slot rijden we nog naar Glimmingehus, een burcht die de Deense admiraal Jens Holgersen Ulfstand in 1499 (tot 1509) liet bouwen. De burcht bestaat uit dikke muren, kleine ramen en heeft openingen in de borstwering. De admiraal woonde er primitief en spartaans, want veel gerief was er niet.

De Zweedse schrijfster Selma Lagerlöf beschreef Glimmingehus in haar boek ‘Nils Holgersson’. In dat boek wordt een strijd gevoerd tussen grijze en zwarte ratten. Hoofdpersonage Nils kan de grijze ratten weglokken door middel van een betoverde fluit die hij kreeg van een uil uit de domkerk van Lund. Op onze wandeling doorheen Glimmingehus komen we dan ook regelmatig ‘ratten’ tegen die naar dat verhaal verwijzen.

Op deze regenachtige dag bezoeken we Skånes Djurpark, een zoo met vooral (of uitsluitend?) Scandinavische dieren. De toegangsprijs ligt ruim hoog (130 SEK), maar voor de Zweden uit de omgeving van Höör valt die prijs nog mee aangezien zij het ganse jaar door met hetzelfde ticket naar binnen mogen.

De dieren leven in ruime afspanningen, maar juist daardoor lukt het dikwijls niet om de dieren te vinden.

Na de zoo bezoeken we nog het grafveld Vätteryd, volgens één van onze reisgidsen het grootste grafveld uit de IJzertijd in Zuid-Zweden. Wie echter het grafveld Lindholm Hoje in Denemarken al bezocht, zal niet echt onder de indruk zijn van dit grafveld.

Kasteel Svaneholm is een renaissancekasteel aan het Svaneholmsjö. Op het eerste zicht lijkt het niet echt op een kasteel, oorspronkelijk was het ook een fort. Het dateert van 1530, maar werd omstreeks 1700 tot kasteel verbouwd. Verscheidene prominente families woonden hier.

Nu is het een museum met mooie interieurs en met o.a. meubilair, gereedschap en speelgoed. Zo is op de bovenste verdieping een klasje te bezichtigen van het einde van de 19de eeuw.

Na het bezoek aan Svaneholm rijden we verder naar Lund, de oudste stad van Skåne en de op één na oudste universiteitsstad van Zweden. Het nadeel van een stadsbezoek op een zaterdag in Zweden is wel dat de winkels er ‘s namiddags al dicht zijn.

Daardoor hebben we ruim de tijd om de domkerk, één van de oudste romaanse kerken van Zweden, te bezoeken. Doordat er verschillende huwelijksplechtigheden plaatsvinden, moeten we ons bezoek in twee delen afleggen.

De gids neemt ons mee naar de 12de-eeuwse crypte en vertelt daar o.a. de legende van de reus Finn, die de gewelven van de domkerk draagt. De reus zou de kathedraal gebouwd hebben, maar toen hij – ondanks dat hij tijdig klaar was met zijn werk – niet betaald werd, werd hij woest en wilde hij de kerk vernietigen. Maar hij werd het slachtoffer van een list, kromp en veranderde in steen. Tot op heden omstrengelt hij de zuil. In de crypte bevindt zich ook de graftombe van de laatste aartsbisschop van Lund.

Heel speciaal in de domkerk is het 14de-eeuwse astronomische uurwerk dat de tijd, de datum en de loop van de zon, maan en planeten aangeeft. Om 15u zijn we getuige van het tot leven komen van de klok: onder trompetgeschal komen ridders te paard te voorschijn en bieden de drie koningen hun gaven aan Maria aan.

Dit uurwerk werd in 1923 hersteld nadat het drie eeuwen had stilgelegen. De dom bezit ook nog een zevenarmige, 3,5m hoge bronzen kandelaber van het einde van de 14de eeuw.

Een bezoek aan deze domkerk is het prettigst als een gids je begeleidt. Zo komen we van onze gids onder meer nog te weten dat de gebruikte (zand)steen bij brand niet zwart maar rozig wordt en dat is op enkele plaatsen ook te zien.

Het kasteel Skarhult is niet meer te bezichtigen omdat het in privé-bezit. In Naturpark Skäralid wandelen we door de kloof en proeven op een terrasje een plaatselijk gebakje en lekkere koffie. Op veel plaatsen in Zweden geldt dat je bij aankoop van gebak én koffie achteraf nog gratis koffie mag bijtanken.

We verhuizen met onze caravan naar Joelskogens Camping in Nybro, een dertigtal kilometer ten westen van Kalmar dat aan de oostkust ligt. Kalmar ligt tevens aan de zes kilometer lange brug die naar het eiland Öland leidt.

Maar eerst bezoeken we Kalmar zelf. Deze stad werd gesticht in de 12de eeuw en was een bloeiende handelspost aan de Kalmarsund. Mede daardoor was het een doelwit voor de Denen – die het zuiden van Zweden in handen hadden – en in 1200 werd het Kalmar Slott gebouwd om Deense aanvallen te kunnen afslaan.

Het kasteel werd later nog versterkt en verbouwd. Het huidige gebouw telt vijf torens en is omringd door wallen en grachten. Een bezoek aan dit renaissancekasteel is zeker aan te raden, ook al omdat er heel wat informatie opgenomen is in het Engels, waaronder een video-opname van ca. 10 minuten. Sla zeker ook de cafeteria niet over waar Slottkoffie in originele bekers wordt geschonken.

Na het kasteelbezoek doen we een rondwandeling door Kalmar en passeren daarbij achtereenvolgens de rode watertoren, de door Nicodemus Tessin de Oudere ontworpen barokke kalkstenen domkerk (de kalksteen komt van het eiland Öland), het rådhus (raadhuis) en meerdere 17de-eeuwse patriciërs- en koopmanshuizen.

Via de in 1972 in gebruik genomen brug rijden we naar Öland, waar we langs de weg zeer veel oude windmolens zien. De weg noordwaarts leidt ons naar één van de mooiste kasteelruïnes van Zweden, namelijk de kasteelruïne van Borgholm Slott.

De oudste resten van dit kasteel dateren van het einde van de 13de eeuw. In 1572 werd het verbouwd, maar door de Kalmaroorlog werd het verwoest. Op het einde van de 17de eeuw werd het deels gerestaureerd maar een brand in 1806 legde het weer in de as.

Je kunt via trappen naar de bovenste verdieping klimmen, vanwaar je een prachtig zicht hebt op de Kalmarsund. Spijtig genoeg kan je over de bovenste verdieping niet helemaal rondgeraken.

Na dit bezoek moeten we besluiten wat we nog willen bezichtigen op Öland: ofwel de hoofdstad Borgholm ofwel enkele minder bekende bezienswaardigheden.

We kiezen voor het laatste. Via kleine, maar zeer goed berijdbare wegen rijden we zuidoostwaarts over het eiland naar Ismantorp, één van de meest merkwaardige versterkte dorpen op Öland.

Binnen een drie meter hoge wal met een diameter van 125 m liggen de fundamenten van 88 gebouwen. Men vermoedt dat het gebruikt werd als toevluchtsoord tijdens onrustige tijden en/of dat het gebruikt werd voor ceremonieën en vergaderingen of eventueel als marktplaats.

Vermoedelijk dateert Ismantorp van 400-550 na Christus. Veel veronderstellingen dus en het is ondoenbaar om de fundamenten van het ene gebouw te onderscheiden van het andere.

De laatste etappe van deze dag brengt ons naar Lerkaka, waar vijf primitieve, houten windmolens werden samengebracht. Momenteel zouden er op Öland nog ongeveer 400 windmolens over zijn van de oorspronkelijke 2000. Eén van de vijf windmolens van Lerkaka kan binnenin worden bezocht.

Na de vermoeiende trip van gisteren besluiten we het iets rustiger te doen. De streek rond Nybro wordt Glasriket (‘het glasrijk’) genoemd en er zijn in deze regio verscheidene glasfabrieken te bezichtigen.

Wij kiezen voor de glasfabriek van Orrefors (1898) die functionele en decoratieve voorwerpen van glas maakt. Aan de fabriek is ook een winkel verbonden. Vooral het glasblazen door de professionele blazers van de fabriek is zeer de moeite waard.

Behalve de kunst van het glasblazen zelf, valt ons ook de vlotte samenwerking op; iedereen weet precies wanneer hij of zij iets moet overnemen van een glasblazer om een volgende bewerking op het glas te doen en we zien tijdens ons bezoek geen twee dezelfde dingen maken.

We verhuizen van Nybro naar Farstanäs Havsbad & Familjecamping in Järna en bezoeken vanuit die uitvalsbasis ‘Världens ände’ (het einde van de wereld) in Trosa.

Trosa wordt in Zweden het einde van de wereld genoemd omdat je enkel nog de scherenkust met eilandjes hebt als je op de steiger van de jachthaven staat. In deze haven is het voor de booteigenaars trouwens aanschuiven om een aanlegplaatsje te bemachtigen. Zeer toeristisch en duur.

Als we omstreeks 16u arriveren aan het wat verderop gelegen kasteel van Tullgarn blijkt dat net gesloten te zijn en kunnen we het kasteel enkel aan de buitenkant bekijken. Bij nader inzien hadden we beter eerst het kasteel bezocht en waren pas daarna naar Trosa gereden.

Na de rustige trip naar ‘het einde van de wereld’ zijn we klaar voor een tweedaagse naar Stockholm. Omstreeks het middaguur schuiven we al aan voor een bezoek aan het Stadshuset.

Het stadhuis met zijn 106m hoge toren die versierd wordt door de drie vergulde kroontjes (tre kronor) – het Zweedse wapen – werd tussen 1911 en 1923 gebouwd door Ragnar Östberg. Hij gaf o.m. het binnenplein zijn Italiaanse uiterlijk.

Om klokslag 12u wordt de grote groep wachtenden in zes groepen gesplitst volgens de taal van de rondleiding: Frans, Duits, Zweeds en Chinees telkens 1 groep en 2 groepen Engels (op andere tijdstippen wordt de rondleiding ook nog in het Spaans en Italiaans gedaan). Een heel enthousiaste gids leidt onze groep doorheen het hele gebouw en de geplande rondleiding van 50 minuten duurt maar liefst 75 minuten.

Volgende zaken maakten het bezoek de moeite waard: de Blauwe Hal of Blå Hallen (die helemaal niet blauw ziet omdat de architect zich tijdens de bouw bedacht nadat hij de mooie bakstenen muren zag en het oorspronkelijk bedoelde blauwe stucwerk achterwege liet), de Raadszaal of Rådssalen (met het opvallende plafond dat je het gevoel geeft dat je in een huis uit de vikingtijd bent), het Sint-Joriscarillon, het ovalen zaaltje of Ovalen.

In het ovalen zaaltje worden huwelijken voltrokken op een halve minuut tijd (korte plechtigheid) of op ongeveer twee minuten tijd (lange en dure plechtigheid) en de wachtlijst is zeer lang.

Ook vermeldenswaard is de Galerij van de Prins (Prinsens galleri) met zijn ronde en vierkante zuilen en vooral de Gouden Zaal of Gyllene Salen waar meer dan 18 miljoen mozaïekstukjes van glas en goud zorgen voor een weelderige aanblik.

Na het stadhuis bezoeken we het Koninklijk Paleis (Kungliga Slottet) met weliswaar mooie interieurs maar met eerder beperkte informatie en daarna ook nog het Vasamuseum. Dit herbergt het oorlogsschip Vasa dat op 10 augustus 1628 zijn maidentrip maakte en na amper 20 minuten zonk.

Meer dan 300 jaar lag zij in de modder van de haven van Stockholm tot Anders Franzén het wrak wist te lokaliseren en de berging kon beginnen.

Ook hier geeft de goede uitleg van de ervaren gids een meerwaarde aan ons bezoek. Hij ontkracht alleszins dat de oorzaak voor het zinken van de Vasa te wijten zou zijn aan het feit dat opdrachtgever Koning Gustav II Adolf – bijgenaamd de Leeuw van het Noorden – tijdens de bouw besliste om nog een kanondek meer te laten bouwen en daardoor de stabiliteit van het schip in het gedrang bracht.

Volgens de gids zou het zinken van de Vasa te wijten zijn geweest aan de combinatie van onvoldoende ballast – en dus onvoldoende diepgang – tijdens de maidentrip en het spelen van de wind in de zeilen.

Ook komen we van hem te weten dat het schip niet de huidige bruine houtkleur zou hebben gehad, maar juist heel kleurrijk zou zijn geweest. Het moet alleszins een werk van geduld geweest zijn om het schip te bergen en vooral terug in elkaar te krijgen, aangezien op het boegbeeld na de hele boot in gruizelementen op en in de bodem lag.

Tot slot van onze eerste dag Stockholm besluiten we de één uur durende boottocht rond Djurgården nog te doen. Via oortjes met mogelijkheid om uit meerdere talen te kiezen, kunnen we goed volgen wat er allemaal te bekijken is.

We varen o.a. voorbij de 155m hoge, 34 verdiepingen tellende Kaknästornet, een telecommunicatietoren met een restaurant, een bistro, een café en een souvenirwinkel.

De volgende dag beginnen we met een bezoekje van de beeldentuin in Millesgården aan de rand van Stockholm. In deze beeldentuin staan heel wat replica’s van beelden van beeldend kunstenaar Carl Milles. De originele beelden staan verspreid in Zweden, elders in Europa en zelfs in Amerika.

Het beeld Europa en de Stier, waarvan we later het origineel zullen zien in Halmstad, toont het verhaal van Europa, de dochter van de koning van Phoenicië, die door Zeus wordt ontvoerd. Zeus benadert haar en haar vriendinnen in de gedaante van een stier. Wanneer Europa op zijn rug plaatsneemt, gaat hij ervandoor en zwemt de zee over naar het vasteland. Dit werelddeel wordt naar haar – Europa dus – vernoemd. De stier (Zeus) steeg op naar de hemel en werd het sterrenbeeld Stier van de dierenriem.

Maar ook vele andere beelden, al dan niet in de vorm van een fontein, zoals Poseidon, God’s Hand (een beeld rond de schepping naar een idee van Rodin), de Muzen, Tritonen en de Danseressen zijn stuk voor stuk meesterwerken van Carl Milles. Ook de in de gebouwen opgenomen tentoonstelling met schilderijen van Milles’ vrouw Olga is een bezoek waard.

Na Millesgården bezoeken we het Aquaria Vattenmuseum en het openluchtpark Skansen. Het Aquaria Vattenmuseum herbergt onder meer een stukje regenwoud waar regelmatig een onweer losbarst. Door de hoge vochtigheidsgraad en temperatuur is het er wel even zweten. Behalve het regenwoud vind je er ook een zeeaquarium en via een doorzichtige tunnel kan je tussen de haaien wandelen. Tot slot zijn er nog enkele aquaria met vissoorten uit de Baltische Zee.

Skansen is een openluchtmuseum – naar het schijnt het oudste openluchtmuseum ter wereld – met meer dan 100 huizen en boerderijen uit het verleden. Daarnaast is er ook nog de kleine dierentuin Skansen Zoo met dieren die in Scandinavië voorkomen. Tijdens de zomer worden in het park regelmatig concerten gegeven.

Vanuit Stockholm verhuizen we naar het bijna 500km zuidwestelijker gelegen Halmstad. Hier kamperen we op de luxueuze (en dure) Hagönscamping.

In Halmstad komen we op de grote markt (Stora Torg) het originele beeld Europa en de Stier van Carl Milles tegen. Verder bezoeken we de Nicolaikerk met een tiental gebrandschilderde ramen en drie Deense bijbels, een overblijfsel uit de tijd dat dit deel van Zweden nog Deens grondgebied was.

We vinden Halmstad ook leuk omwille van de winkelstraten, de restaurantjes – al dan niet met live-optredens – en de terrasjes. Er heerst een gezellige drukte, zonder dat het evenwel ergens te druk is.

We maken een autotocht van bijna 200km naar en op Kullen Peninsula. Op het schiereilandje stoppen we even in het badplaatsje Viken en bezoeken in Höganäs een keramiekfabriekje.

Verderop in Krapperup wandelen we door de kasteeltuin van Krapperup Slott. Het kasteel zelf is niet te bezoeken.

Tijdens onze rondrit op Kullen komen we onverwachts op een tolweg uit. Deze tolweg leidt naar een parking op de Kullaberg vanwaaruit je naar de kliffen en de vuurtoren kan wandelen. Kullaberg is eigenlijk een granietrots van 188m hoog.

Na onze wandeling bezoeken we nog het kerkje van Brunnby met zijn 15de-eeuwse gewelfschilderingen.

Tot slot rijden we naar Vrams-Gunnarstorp waar we – na enig zoeken – het kasteeltje vinden en door het park rond het niet te bezichtigen kasteel wandelen. Op een Nederlands gezin na zijn we de enige bezoekers. Niet te verwonderen aangezien het kasteeltje niet staat aangegeven.

Daarmee is het Zweedse hoofdstuk van onze reis afgesloten. Op de terugweg verblijven we nog enkele dagen in Denemarken en Duitsland.