Als we na een trans-Atlantische vlucht van ruim zeven en een half uur afdalen naar John F. Kennedy International Airport hebben we een mooi uitzicht op Long Island in het stadsdeel Queens. In Queens bevinden zich de twee grootste luchthavens van New York. Naast JFK is dat La Guardia Airport.

Aangekomen in terminal 4 duurt het door de strenge douane nog ruim anderhalf uur voordat we onze eerste voetstappen buiten het luchthavengebouw kunnen zetten. De terminal is voorzien van mooie schilderijen en spreuken op palen. Zo lezen wij dat in New York ca. 800 talen worden gesproken. New York is echt een wereldstad en tevens de grootste stad van de Verenigde Staten.

In de aankomsthal worden we aangesproken door verschillende ‘taxichauffeurs’ maar we zijn niet van plan om een illegale taxi te nemen. Ook de JFK Airtrain laten we links liggen en we kiezen voor de New York Airporter bus om ons naar het stadsdeel Manhattan te brengen.

De Jamaicaanse buschauffeur scheurt al toeterend over de drukke snelweg, waar de spits is begonnen, in ruim anderhalf uur richting Bryant Park. Voordat we kunnen uitstappen, roept hij om dat een fooi (tip) wordt gewaardeerd. Buiten staat hij klaar met een zakje waar we de dollars in kunnen gooien. Dit is een tafereel dat we de komende dagen vaker zullen zien.

Vanaf Bryant Park stappen we over in een kleinere bus die ons afzet voor het RIU hotel in het Theatre District, dat op steenworp afstand van Times Square ligt. Ook hier vraagt de chauffeur weer om een fooi. In New York draait het om money.

Het stratenpatroon in Manhattan bestaat uit avenues en streets. De straten zijn genummerd en liggen ten westen of oosten van een avenue. Zo ligt ons hotel aan de West 46th Street in een zijstraat van de 8th Avenue. Hoe hoger het nummer, hoe noordelijker de straat ligt. Bijna alle straten zijn eenrichtingsverkeer.

Na het inchecken gaan we de omgeving van het hotel verkennen. Diezelfde avond herkennen we de sirenes van de brandweer, NYPD (politie) en de ambulances al.

De volgende ochtend kopen we na het ontbijtbuffet een 48-uurs ticket van de Hop-On Hop-Off bus. Er zijn verschillende maatschappijen die de zogeheten HOHO-tours aanbieden. Op straat lopen er tientallen mannetjes in rode jassen met een bord voor de buik toeristen te ronselen. Om de zoveel meter worden we aangesproken om tickets te kopen.

De eerste tour, de Downtown Tour stopt recht voor het hotel en duurt ruim twee en half uur. Onze live gids praat als een ware sportverslaggever en voor Madisson Square Garden gaat hij helemaal los. Bokslegendes Muhammed Ali en Joe Frazier hebben in MSG tegen elkaar gebokst. De gids vertelt het alsof we die bokswedstrijd bijwonen. ‘Hey you guys, do you know the New York Rangers?’, vraagt de gids met onvervalst Amerikaans accent. Niemand reageert en zo praat de gids achterelkaar over een ijshockeywedstrijd. Leuk, maar hier komen we niet voor. Hij vertelt vervolgens wat voor een evenementen en sportwedstrijden worden gespeeld in MSG: basketbal, hockey, boksen, concerten etc.

Als we aan NYC denken, dan denken we aan het Vrijheidsbeeld, de Empire State Building, het World Trade Center, de gele taxi’s (yellow cabs), de wolkenkrabbers, Wall Street en de stoom die uit het wegdek komt. We zien wegmedewerkers rondom een pion staan waar een flinke stoomwolk uit komt. ‘You see that guys?’, vraagt de gids met zijn kauwgom in zijn mond.

Als je dat ziet, dan weet je dat eronder een subway (metro) rijdt. Hij vertelt dat heel veel locals zelf niet weten wat het verhaal van de stoom is. Zo doen er allerlei verhalen de ronde. New York heeft een oud, ondergronds netwerk van leidingen die stoom transporteren. Dit wordt gebruikt voor energievoorziening en verwarming. Als er een leiding lekt, ontsnapt er stoom uit de riooldeksels. Daarom wordt er een pion geplaatst voor de veiligheid van de voetgangers.

‘Hey you guys, did you see the movie Spider­man 2?’ De gids vertelt dat deze film is opgenomen in en op het gebouw dat op een strijkijzer lijkt, het Flatiron Building uit 1902. Door de wind langs beide zijden van de wolkenkrabber waaiden de rokken van vrouwen omhoog. De plaats werd berucht vanwege glurende mannen, daarom werden er rond het gebouw meer politie­agenten ingezet.

De stad New York heeft ruim acht en een half miljoen inwoners die zich hebben verspreid over vijf stadsdelen: Manhattan, Queens, Brooklyn, The Bronx en Staten Island. Het eiland Manhattan is door bruggen en tunnels verbonden met de andere wijken. Alleen Staten Island is te bereiken met een veerpont. Elk stadsdeel is een smeltkroes van culturen en heeft zijn eigen kenmerken. Manhattan is een eiland en het centrum van New York waar zich de wolkenkrabbers en de meeste bezienswaardigheden bevinden. In The Bronx is de rap en hip hop ontstaan. In Brooklyn wonen de meeste inwoners. Staten Island heeft veel parken en bossen.

Als we langs de City Hall rijden, zien we in grote letters New Amsterdam MDCXXV (1625) staan. De gids geeft een korte geschiedenisles: de Engelse ontdekkings­reiziger Henry Hudson vertrok in het jaar 1609 met het schip de Halve Maen onder de Nederlandse vlag met een Engels-Nederlandse delegatie aan boord naar Azië.

Onderweg veranderde hij van koers en kwam aan bij een eiland Manna Hatta aan de Amerikaanse oostkust. Hier woonden indianen die jaagden op dieren. Hudson zag een handel in de verkoop van de huiden en doopte het eiland om tot Nieuw-Nederland. In het jaar 1625 bouwde men een fort op Manna Hatta (dat later tot Manhattan werd vernoemd) in de monding van de rivier de Hudson die naar Henry Hudson is vernoemd. Ook werd er een muur gebouwd ten noorden van de kolonie; de huidige Wall Street.

Met de bouw van dit fort was de nederzetting New-Amsterdam ontstaan, het werd de hoofdplaats van de kolonie Nieuw-Nederland. Er werden vervolgens diverse wegen en nederzettingen gebouwd die de namen Breede Weg (het huidige Broadway), Breukelen (het huidige Brooklyn), Haarlem (het huidige Harlem) en New-Amsterdam kregen. Een nare geschiedenis is dat in datzelfde jaar (1625) de eerste slaven naar New Amsterdam werden gebracht. De slavernij werd pas in het jaar 1865 afgeschaft in de Verenigde Staten. In het jaar 1665 veroverden de Engelsen New-Amsterdam. In die tijd was Peter Stuyvesant de ‘baas’ op de kolonie Manhattan. De Engelsen vernoemden New-Amsterdam naar de hertog van York en zo ontstond in het jaar 1665 New York.

We rijden langs een bronzen beeld van een boos ogende stier die de Charging Bull of Wall Street Bull wordt genoemd. Deze stier staat symbool voor de agressieve financiële voorspoed. Het beeld is gemaakt door Arturo Di Modica en werd onaangekondigd voor de ingang van de Wall Street Stock Exchange geplaatst als cadeau voor de inwoners van New York.

Aan het eind van de tour stappen we uit bij Times Square voor een bezoek aan de M&M chocolade-winkel. Times Square is een plein in het hart van Manhattan. De gebouwen zijn voorzien van gigantische reclameborden met neonverlichting.

We zien als het ware alle delen van de wereldbevolking op dit plein rondlopen, levende standbeelden en mensen die op een andere manier om aandacht vragen. De naam Times Square is afgeleid van het voormalige hoofdkantoor van de krant The New York Times.

Onder een grote trap staat een lange rij voor de kassa’s van het ticketcentrum waar we musicalkaartjes met tot vijftig procent korting kunnen kopen voor een voorstelling diezelfde avond. Times Square staat niet alleen bekend om de reclameborden, tijdens Oud & Nieuw komen er veel mensen naar het plein toe om samen af te tellen tot 00.00 uur en het nieuwe jaar te vieren.

Op Oudejaarsavond laat men de Times Square Ball vanaf het dak van One Times Square naar beneden zakken. Zodra de bal de grond bereikt is het nieuwe jaar begonnen. Eén van de Times Square ballen die ooit naar beneden is gekomen tijdens Oudejaarsavond, zien we later in de week terug tijdens ons bezoek aan het rariteitenkabinet Ripley’s Believe it or Not!

Veel souvenirwinkels bieden dezelfde prullaria aan. T-shirts met daarop de tekst New York, NYPD (New York Police Department) of New York Yankee. Yankee was vroeger een Brits scheldwoord voor de inwoners van Nieuw-Nederland maar tegenwoordig wordt het als geuzennaam gebruikt door de inwoners van de staat New York. Een bekend baseballteam van New York heet de New York Yankees.

In de wereldstad New York waar bijna alle nationaliteiten ter wereld wonen, wordt vaak aan ons gevraagd: ‘Where are you from?’ Als we zeggen: ‘Amsterdam’, dan komt er vervolgens een heel verhaal over voetbal­legendes Gullit en Cruijff.

Ons hotel bevindt zich midden in de zogeheten Restaurant Row. Er zijn tientallen eetgelegenheden waar we een keuze kunnen maken van Amerikaans, Italiaans en Indiaas tot Japans eten. We eten snel iets en lopen dan naar de HOHO-bus voor de Night Tour door de stadsdelen Manhattan en Brooklyn. We ontmoeten een nieuwe live gids die in zijn eigen stijl de tour begeleidt. Het lijkt wel of deze man, zo te horen aan zijn stem, een paar borreltjes op heeft. Slaapverwekkend.

We rijden langs Empire State Building, een kantoorgebouw van 381 meter hoog. De naam Empire State komt van de bijnaam van de staat New York, The Empire State. Toen het gebouw in 1931 gereed was, bleek het moeilijk om huurders te vinden en toen kreeg het de bijnaam Empty State Building. Na de aanslagen van 11 september 2001 was het Empire State Building tot de voltooiing van het One World Trade Center het hoogste gebouw van New York.

We rijden door Soho, Little Chinatown en Little Italy. SoHo is een afkorting van South of Houston en hier worden volgens de gids veel filmopnames gemaakt. De wijk heeft veel modewinkels die merkkleding verkopen. In het naast gelegen Little Chinatown kun je dezelfde merkkleding voor weinig geld kopen, maar dan is het wel nep.

‘Now, keep your camera’s ready’, zegt de gids. We gaan zo over de Manhattan Bridge richting Brooklyn. Deze hangbrug over de East River verbindt de stadsdelen Manhattan en Brooklyn. Het is lente maar boven in de bus is het ijskoud. We rijden heel langzaam over de 2 km lange brug en hebben een mooi uitzicht op de Brooklyn Bridge aan de overzijde.

Na het ontbijt stappen we in op de HOHO-bus voor de Uptown Tour. Manhattan is verdeeld in Lower Manhattan, Midtown Manhattan en Upper Manhattan. Upper Manhattan bestaat uit de Upper East Side en Upper West Side, hiertussen ligt Central Park. Harlem is het noordelijkste gedeelte van Manhattan. We rijden via de 8th Avenue langs een groot reclamebord Soup for you! Dit bord verwijst naar de Soupman uit de serie Seinfeld. De Soupnazi zei: ‘No soup for you’ tegen Seinfeld.

Zodra we in de Upper West Side rijden vertelt de gids over de romantische musical West Side Story die ‘a long, long, long time ago’ is gemaakt. Het verhaal gaat over twee straatbendes, de blanke Jets en de Puerto Ricaanse Sharks, uit de Upper West Side uit de jaren vijftig van de twintigste eeuw.

In het verhaal van de musical is het rassenconflict verwerkt. De hoofdrolspelers Tony en Maria behoren allebei tot een andere bende maar worden verliefd op elkaar. De musical is gebaseerd op Romeo en Juliet van William Shakespeare.

We naderen Central Park, het grote stadspark van de stad. ‘Look’, zegt de gids, ‘This is the Dakota Building.’ John Lennon is op 8 december 1980 voor dit appartementencomplex doodgeschoten. Zijn vrouw Yoko Ono woont hier nog steeds.

Tijdens ons bezoek aan New York zien we diverse demonstraties. De HOHO-bus moet even stoppen voor een passerende stoet van demonstranten die langs het Central Park trekt. We rijden vervolgens langs het natuurhistorisch museum American Museum of Natural History. De film A Night at the Museum met onder andere de acteur Ben Stiller is gebaseerd op dit museum.

We rijden richting het noordelijkste gedeelte van Manhattan, Harlem. Ook hier zien we weer een protestmars van burgers. De wijk Harlem staat erom bekend dat het vroeger gevaarlijk was maar volgens de gids, die zelf in deze wijk woont, is het tegenwoordig een veilige buurt.

De gids is trots dat de voormalige president Barack Obama in de jaren tachtig van de twintigste eeuw heeft gestudeerd aan de Columbia University in Harlem. Het is tevens de oudste universiteit van de staat New York. We rijden langs de campus en de huizen waar de huidige studenten van de universiteit wonen. ‘Now, look good at the window, maybe you will see the future president of the United States of America.’ Een ander voormalige president, Bill Clinton, heeft in de wijk Harlem zijn hoofdkantoor.

Bekende bezienswaardigheden in Harlem zijn de kerken waar je op de zondag een gospelmis kunt bijwonen en het Apollo-theater waar wekelijks een amateuravond plaats vindt. Het publiek bepaalt wie de winnaar wordt door te applaudisseren of boe te roepen. Diezelfde avond zien we in het hotel een live uitzending van de Amateur Night At The Apollo.

We stappen uit bij het kunsthistorisch Museum of the City of New York (MCNY). Er zijn verschillende tentoonstellingen die de geschiedenis van de stad laten zien. Een opvallende spreuk die we lezen is: What makes New York New York? We lezen vier antwoorden: Money, Diversity, Density en Creativity.

Onze ervaring van de afgelopen dagen is dat het hier inderdaad om geld draait, er wordt schaamteloos om een fooi gevraagd en bovenop alle artikelen die we kopen betalen we belasting. De dichtheid en de diversiteit slaan op de bevolkingsdichtheid en de samenstelling van de bevolking. Er is weinig ruimte en er wordt vooral in de hoogte gebouwd.

We bezoeken diverse (tijdelijke) tentoonstellingen, zoals Activisten in New York, The City and the Young Imagination (gemaakt door leerlingen van een basisschool in Harlem) en New York World City. Ze geven een beeld van New York door de eeuwen heen, vanaf het ontstaan van New-Amsterdam tot de huidige wereldstad met al zijn wolkenkrabbers. Een leerzaam bezoek.

Na het bezoek aan het museum, vervolgen we onze route over de zogeheten Museum Mile aan 5th Avenue aan de oostzijde van het Central Park (Upper East Side). Aan deze Avenue zijn in statige panden diverse musea gehuisvest, zoals het Guggenheim Museum en het Metropolitan Museum of Modern Art.

We rijden langs Central Park Zoo. New York heeft zes dierentuinen waarvan de Bronx Zoo en Central Park Zoo de bekendste zijn. We zien veel fietstaxi’s die passagiers voor vijf dollar per minuut vervoeren, paarden en koetsen en veel eetstalletjes die hot dogs, pretzels (zoute krakeling in de vorm van een knoop) en halal food verkopen.

‘s Avonds vermaken we ons weer op het Times Square. Er valt genoeg te zien. Helaas scoren we geen gereduceerde musicaltickets voor vanavond.

De volgende dag nemen we na het ontbijt de HOHO-bus richting Downtown Manhattan voor de halte van de boottocht. De live gids is een kleine Italiaan met een schreeuwerige stem. We hoeven de oordoppen in ieder geval niet in om hem te kunnen verstaan.

We stappen uit bij pier 11 aan de East River en hebben hier een mooi uitzicht over de Brooklyn Bridge en de Manhattan Bridge waar we overheen zijn gereden. Langs de kade van de East River zijn veel terrasjes maar we moeten doorlopen voor de boot die om 13.00 uur vertrekt, anders moeten we een uur wachten.

‘Welcome aboard’, zegt de gids als we instappen. Zodra de boot bij de pier vertrekt zegt hij: ‘Look everyone, this is Wall Street.’ De Wall Street is vernoemd naar de muur die door de Nederlandse kolonisten gebouwd werd om de indianen uit de kolonie Manhattan te weren. Nu is Wall Street het financiële hart van New York, waar de grootste aandelenbeurs New York Stock Exchange is gevestigd en triljoenen worden verdiend.

We varen over de Hudson River, met een mooi uitzicht op de skyline van Manhattan en de stad New Jersey aan de overkant. Het One World Trade Center (Freedom Tower), waar vroeger het oude World Trade Center en de Twin Towers stonden, torent met zijn 541 meter hoogte boven alle wolkenkrabbers uit en is het hoogste gebouw van de Verenigde Staten.

De naam One World Trade Center verwijst naar het oorspronkelijke World Trade Center dat tijdens de aanslagen op 11 september 2001 werd verwoest. 541 meter is omgerekend 1.776 feet en dit getal verwijst naar het jaar 1776 waarin de Amerikaanse onafhankelijkheidsverklaring werd ondertekend.

We varen over de plek waar in 2009 een Airbus A320 van US Airways een noodlanding maakte in de Hudson River, nadat de motoren uitvielen door een zwerm vogels. Alle passagiers en bemanningsleden overleefden het ongeluk, mede dankzij het optreden van gezagvoerder Sullenberger (Sully) en copiloot Skiles. De film Sully is gebaseerd op vlucht US 1549.

We varen vervolgens voor het Vrijheidsbeeld (Statue of Liberty) langs, dat officieel Liberty Enlightening the World heet. ‘Look at her right foot’, zegt de gids. Haar rechtervoet staat omhoog om aan te geven dat ze wegloopt van onderdrukking en slavernij. Die rechtervoet staat symbool voor vooruitgang en democratie. We kunnen haar voeten niet goed zien maar het blijkt dat ze op gebroken kettingen en boeien staat, symbool van vrijheid en bevrijding van onderdrukking.

Frankrijk heeft het beeld in 1886 cadeau gegeven aan de Verenigde Staten. Het is een afbeelding van Libertas, de Romeinse godin van de vrijheid. Ze is het symbool geworden van immigratie tijdens de tweede helft van de negentiende eeuw. Miljoenen immigranten kwamen per boot de Verenigde Staten binnen en Lady Liberty was het eerste wat zij zagen als zij arriveerden op Liberty Island.

Nog een paar weetjes die de gids vertelt: de zeven punten van de kroon staan voor de zeven oceanen en de zeven continenten van de wereld. Ze houdt in haar rechterhand een fakkel vast en in haar linkerhand een boek met daarop de datum July IV MDCCLXXVI (4 juli 1776), de datum van de Amerikaanse onafhankelijkheidsverklaring.

We stappen uit vlakbij het One World Trade Center. We lopen langs diverse terrasjes en een veld met heel veel rode tulpen langs de Hudson River. Aan de overkant van de rivier zien we weer de skyline van New Jersey. We gaan op het terras van Brookfield Place iets eten. Je mag zelf iets bij een van de vele eetgelegenheden kopen en nuttigen op het terras.

Brookfield Place is een complex van verschillende gebouwen in Battery Park City. De centrale glazen hal met palmbomen is indrukwekkend en wordt ook wel Winter Garden genoemd. We eten nog een ijshoorn met één bolletje, maar natuurlijk van Amerikaanse formaat (lees: megagroot, met megaprijs).

We bezoeken vervolgens de plek waar voor de aanslag op 11 september 2001 de Twin Towers van het World Trade Center stonden. Precies op die plek staan nu twee monumenten; waterbakken (de North en South Pool) die worden gevuld met water dat langs de muren naar beneden stroomt. Het water dendert naar beneden in de zwarte bakken.

Rondom de monumenten zien we de namen van de slachtoffers van 9/11. Naast enkele namen zijn Amerikaanse vlaggetjes en witte rozen gelegd. Er staan heel veel mensen rondom de twee monumenten, maar het is er heel stil. Bijna niemand zegt iets.

Het World Trade Center bestaat inclusief het One World Trade Center uit 7 wolkenkrabbers. Achter de North en South Pool zien we nog een monument ter nagedachtenis aan de slachtoffers van de aanslagen van 9/11, de Oculus die is ontworpen door de Spaanse architect Santiago Calatrava.

De vorm van het witte gebouw, een constructie van staal en glas, ziet eruit als een vogel die zijn vleugels spreidt en als het ware opstijgt.

We lopen naar één van de wolkenkrabbers die bij het Word Trade Center horen. Op de eerste twee verdiepingen zien we onder andere een H&M en een Eataly waar Italiaanse producten en etenswaren worden verkocht. We lopen naar beneden langs diverse winkels voor het metrostation onder het WTC. Aangekomen in de stationshal van de Oculus zien we in het midden van het glazen dak het One World Trade Center. Elke 11 september schijnt de zon om precies 10.28 uur door het gat, een verwijzing naar het moment dat de laatste toren viel op 9/11.

Aangekomen bij het metrostation moeten we de subway met de letter R richting Uptown nemen en uitstappen bij de 42nd street. Helaas zijn alle automaten waar we single ride tickets kunnen kopen buiten gebruik, dus lopen we weer terug naar buiten voor een ritje met de lokale bus M55 richting 42nd Street.

We willen met gepast geld een kaartje kopen maar de chauffeur zegt dat we alleen met een Metrocard kunnen reizen. Maar geen probleem, wij mogen gratis meereizen in de stadsbus. Dit vinden wij heel bijzonder. Niets is gratis in NYC!

We stappen uit bij 34th Street voor warenhuis Macy’s. De chauffeur geeft ons nog twee gratis transferkaartjes die we kunnen gebruiken bij een andere bus. Dat is heel vriendelijk en vinden wij heel bijzonder. Bij het uitstappen zien we de lokale bus M7 die via Amsterdam naar Harlem rijdt. Grappig.

Macy’s is het grootste warenhuis ter wereld. Er is werkelijk van alles te koop zoals prom dresses. Het is vrij rustig in Macy’s en we hebben alle ruimte om rustig te shoppen. De ster die als logo voor het warenhuis dient, is ontleend aan een van de tatoeages van oprichter R.H. Macy.

De gids op de boottour vertelde dat Isador Straus, één van de leiders van de kristal- en porseleinafdeling, de zaak overnam na de dood van eigenaar Macy. Isador en zijn vrouw kwamen om bij de ramp met de Titanic in 1912.

We bezoeken Ripley’s Believe it or Not, aan 42nd Street naast Madame Tussauds. Robert Ripley was een avonturier uit de negentiende eeuw en verzamelde vreemde voorwerpen afkomstig over de hele wereld. Het rariteitenkabinet heeft enerzijds iets van de vroegere freak shows op de kermis, anderzijds probeert men het iets educatiefs mee te geven.

We zien onder andere een beeld van Walter Hudson, de man die maar liefst 1.400 pond woog, maar ook creatieve kunstwerken. Een kunstwerk gemaakt van 70.000 postzegels, een megagrote afbeelding van voormalig president Barack Obama afgebeeld in 12.784 kauwgomballen en een portret van Abraham Lincoln gemaakt van 2.400 Amerikaanse pennies genaamd Coining a President.

We zien ook een portret Jimmy Hendrix gemaakt van een cassettebandje van één van de albums van de gitarist.

Op de dag van vertrek rijden we via een sightseeing route door de wijk Queens in ruim anderhalf uur naar de luchthaven John F. Kennedy. Het is ondanks het late tijdstip in de avond gigantisch druk in de vertrekhal. Dit gaat in NYC 24 uur per dag door. New York is een levendige, multiculturele wereldstad die je zeker gezien moet hebben.